Według Ustawy z dnia 3 lutego 2011 r. o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, mianem „Żołnierzy Wyklętych” określani są bohaterowie, „którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienie dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób, przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu” . Żołnierzy Wyklętych określa się również „Żołnierzami Niezłomnymi ” lub „żołnierzami drugiej konspiracji”.
– Bilansując straty poniesione przez Żołnierzy Wyklętych w latach 1944-1963, należy wymienić liczbę co najmniej 8 tys. poległych w walkach, nie mniej niż 30 tys. zamęczonych w więzieniach i podczas śledztw w katowniach bezpieki (w tym blisko pięć tysięcy ludzi straconych z wyroków różnego rodzaju sądów komunistycznych), kilkadziesiąt tysięcy wywiezionych do obozów koncentracyjnych w Związku Sowieckim (z których ok. 1/4 pobytu na „nieludzkiej ziemi” nie przeżyła) i kolejne kilkadziesiąt tysięcy uwięzionych – podaje Instytut Pamięci Narodowej.
Historycy dodają, że fizyczna eksterminacja żołnierzy antykomunistycznego podziemia nie wystarczyła komunistom, wiedzieli bowiem, że ofiara ich życia może w przyszłości zrodzić mit, z którego nowe pokolenia Polaków będą czerpały siłę do walki z komuną. I właśnie dlatego ciała zgładzonych partyzantów grzebano potajemnie, by nie został po nich nawet krzyż na mogile, a propaganda przedstawiała ich jako pospolitych bandytów i patologicznych morderców. Jednak mimo tego, wielu dowódców antykomunistycznego podziemia pozostało na zawsze legendą polskiego oporu przeciwko systemowi komunistycznemu.
Dopiero po 1989 r. do opinii publicznej zaczęła przebijać się prawda o bohaterach ostatniego Narodowego Powstania. Potrzeba było ponad 20 lat, by mogli zostać upamiętnieni Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.
Na uczczenie Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” wybrano 1 marca. Tego dnia, w 1951 roku w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce – będących ostatnimi ogólnopolskimi koordynatorami „Walki o Wolność i Niezawisłość Polski z nową sowiecką okupacją”.
Także Ostrowieccy Patrioci od blisko sześciu lat przypominają historię „Żołnierzy Wyklętych” organizując m.in. marsze ulicami Ostrowca Św.
– Zaczęliśmy w 2015 roku. Od początku istnienia naszego Stowarzyszenia kultywowaliśmy pamięć o „Żołnierzach Wyklętych”. Stwierdziliśmy, że taki pochód, który zgromadzi całe społeczeństwo, bo zapraszamy do udziału w nim wszystkich, będzie najlepszą formą upamiętnienia pamięci o tych, którzy oddawali swoje życie za Polskę. Oczywiście zawsze towarzyszą tym obchodom wykłady – mówiła nam przed rokiem Katarzyna Ślusarz, członek Stowarzyszenia Ostrowieccy Patrioci.
fot. Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info
Niestety rok 2021 rozpoczął się pod znakiem pandemii koronawirusa. Po raz drugi w historii organizowanych przez Ostrowieckich Patriotów uroczystościach, zabraknie marszu.
– W tym roku rezygnujemy z marszu ku pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, który organizujemy od kilku lat, z powodu zaistniałej sytuacji pandemicznej. Nie zapominamy jednak o tym święcie. Upamiętnimy je poprzez Mszę Świętą, która odbędzie się w niedzielę, 28 lutego w Kolegiacie Świętego Michała Archanioła w Ostrowcu Św., a później już tradycyjnie złożymy wiązanki i zapalimy znicze pod pomnikiem Armii Krajowej, który znajduje się tuż obok kolegiaty – tłumaczy Michał Ślusarz, prezes Stowarzyszenia.
