Jak to się stało, że pierogi z Kielc poleciały na orbitę? Wszystko za sprawą projektu Bonus Food, realizowanego od wielu lat przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA). Jego celem jest dostarczanie astronautom specjalnych dań opracowywanych ze szczególnym uwzględnieniem ich indywidualnych preferencji smakowych – często są to potrawy na podobieństwo tych z rodzinnego domu, miejsca zamieszkania czy ulubionej restauracji.
– Bonus Food to pomost pomiędzy przestrzenią kosmiczną a tym, co astronauta zostawił za sobą na Ziemi. Na co dzień nie doceniamy jedzenia jako istotnego źródła wsparcia psychologicznego, ale w kosmosie, setki kilometrów nad ziemią, ta perspektywa się zmienia. Dla Sławosza daniem najbliższym jego sercu są właśnie pierogi – mówi Laura Godek-Miąsik, współzałożycielka i dyrektorka generalna LYOFOOD.
Polskiego astronautę poznała podczas międzynarodowych zawodów łazików marsjańskich, a efekty tamtego krótkiego spotkania można dziś zobaczyć w filmach udostępnionych przez Axiom Space. Przebywający na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w ramach naukowo-technologicznej misji IGNIS Sławosz Uznański-Wiśniewski prezentuje na nich całe menu Bonus Food i proces przygotowania pierogów w warunkach mikrograwitacji.
Zlokalizowana w Kielcach firma specjalizuje się w produkcji wysokiej jakości liofilizatów, czyli posiłków znakomicie sprawdzających się w ekstremalnych warunkach i odludnych miejscach – a więc także w kosmosie. Naturalny proces sublimacji, czyli przejścia lodu bezpośrednio w stan gazowy, odtwarzany w liofilizatorze w warunkach głębokiej próżni, pozwala pozbawić uprzednio zamrożony posiłek około 96% wody przy jednoczesnym zachowaniu niemalże wszystkich składników odżywczych – w tym najdelikatniejszych witamin i bioaktywnych związków – i to bez użycia jakichkolwiek konserwantów. W rezultacie żywność staje się bardzo lekka i zajmuje mało miejsca, a w odpowiednim opakowaniu przetrwa nawet kilka lat bez utraty właściwości. Do pierwotnej postaci sprzed liofilizacji – wraz ze wszystkimi walorami smakowymi – przywraca się ją poprzez uwodnienie, czyli dodanie z powrotem wody zabranej w procesie.
Rozwój tej technologii w dużej mierze zawdzięczamy NASA, która już podczas pierwszych lotów załogowych wykorzystywała żywność utrwaloną w ten sposób. Od tamtego czasu jednak sporo się zmieniło – mało apetyczne „papki” zastąpiły złożone, wieloskładnikowe dania, a nawet… pierogi z kapustą i grzybami! Firma LYOFOOD technologią liofilizacji zajmuje się już od ponad trzech dekad, a zebrane na przestrzeni tego czasu doświadczenie zaowocowało jak nigdy dotąd przy okazji współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną.
– Nasi technolodzy, gdy usłyszeli, że będziemy próbowali zliofilizować pierogi, złapali się za głowy. Już na wstępie wiedzieliśmy, jak trudne będzie to zadanie, ale udzieliła nam się determinacja Sławosza i jego miłość do tej potrawy. Dzięki naszemu doświadczeniu i wiedzy kulinarnej Mateusza Gesslera udało się rozwiązać napotkane po drodze problemy i przygotować wszystkie dania na czas. A było go naprawdę niewiele – zwykle opracowanie nowego produktu zajmuje rok, tymczasem tu mieliśmy zaledwie kilka miesięcy i liczne obostrzenia związane z wysyłką żywności najpierw na inny kontynent, a potem na orbitę” – komentuje Laura Godek-Miąsik.
Oprócz Astropierogów w menu polskiego astronauty znalazły się dwa dania stworzone wspólnie z Mateuszem Gesslerem – zupa pomidorowa z makaronem orzo i warzywne leczo z kaszą gryczaną – a także deser w postaci kruszonki z jabłkiem, wybrany z oferty LYOFOOD.
Całe menu Bonus Food stanowi około 10% standardowego wyżywienia astronauty Europejskiej Agencji Kosmicznej podczas misji. Produkcja spersonalizowanych posiłków to unikalna inicjatywa ESA, która dostrzega rolę tego typu żywności w utrzymaniu wysokiego morale załogi oraz budowaniu więzi między astronautami podczas pobytu na orbicie.
************************************************************************************************************
BONUS FOOD MENU
LYOFOOD x ESA
Co o kosmicznych daniach sądzą Sławosz Uznański-Wiśniewski i Mateusz Gessler?
ASTROPIEROGI Z KAPUSTĄ I GRZYBAMI
Czy można wyobrazić sobie polską kuchnię bez pierogów?! Przedstawiamy pierwsze we Wszechświecie liofilizowane pierogi! Kapusta kiszona z cebulą i grzybami, doprawiona majerankiem, liściem laurowym, zielem angielskim i pieprzem, a następnie zamknięta w cienkim cieście.
– Na pierwszym miejscu zawsze były pierogi! Sam lubię je lepić, a mieszkając za granicą, często dzieliłem się nimi ze znajomymi z różnych krajów. To był dla mnie oczywisty wybór, ale opracowanie produktu do konsumpcji na orbicie okazało się niezłym wyzwaniem, zarówno jeśli chodzi o samą liofilizację, jak i wymogi dotyczące przyrządzania dań na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej – produkt można zalać wodą, ale wody gdzie wylać już nie ma! Na szczęście udało się znaleźć rozwiązanie, by pierogi mogły polecieć w kosmos – podkreślał Sławosz Uznański-Wiśniewski.
Jakie pierogi lubi najbardziej Mateusz Gessler?
– Rodzajów pierogów jest wiele, ale moje ulubione to te z kapustą i grzybami. Nie ma lepszego daru z lasu niż grzyby. Ususzone, w połączeniu z kapustą kiszoną, uwalniają pełnię swojego leśnego aromatu. Do tego cieniutkie, elastyczne ciasto. Po prostu bajka! – dodaje Mateusz Gessler.
ZUPA POMIDOROWA Z MAKARONEM ORZO
Klasyczna pomidorówka, królowa polskich zup. Skomponowana tak, by nawet kilkaset kilometrów nad ziemią smakowała jak w domu! Poczujesz w niej soczyste, dojrzałe pomidory i bogaty warzywny bulion z pietruszką i koperkiem, dopełnione łyżką śmietany i szczyptą czarnego pieprzu. Zarówno w sercu Sławosza, jak i Mateusza Gesslera zupa pomidorowa zajmuje szczególne miejsce.
– Zupa pomidorowa to dla mnie smak dzieciństwa i wspomnienie rodzinnego domu – mówi Sławosz Uznański-Wiśniewski.
– Babcia gotowała ją z najlepszych pomidorów na świecie – słodkich, a zarazem lekko kwaskowatych, przez które przebijała się nuta soli. Pozostaje jeszcze pytanie: ryż czy makaron? Odpowiedzią na ten odwieczny spór jest kluskoryżowy orzo! To jest to! – podsumowuje Mateusz Gessler Mateusz Gessler
POLSKIE LECZO Z KASZĄ GRYCZANĄ
Cukinia, papryka, bakłażan i czerwona cebula duszone w sosie pomidorowym z ząbkiem czosnku, szczyptą lubczyku i tymiankiem. Aromatyczny gulasz podawany z niepaloną kaszą gryczaną. Oryginalnie wywodzące się z kuchni węgierskiej leczo na dobre zagościło na polskich stołach.
– Leczo z kaszą gryczaną to pomysł Mateusza Gesslera. Przekonał mnie do niego, bo jest smaczne i dobrze się liofilizuje, dzięki czemu zachowuje pełnię swojego smaku – podkreśla Sławosz Uznański-Wiśniewski.
– Ratatouille z chrupiących warzyw skąpanych w delikatnym pomidorowym sosie idealnie komponuje się z tradycyjną kaszą gryczaną. Nie jest to połączenie oczywiste, ale za to niezwykle pożywne, bardzo zdrowe i przede wszystkim pyszne! Smacznego! – zachęca Mateusz Gessler.
KRUSZONKA Z JABŁKIEM
Nie od dziś wiadomo, że polskie jabłka są najlepsze na świecie! A kto miał już okazję spróbować naszej Kruszonki, ten wie, że na orbicie będzie ona godną reprezentantką rodzimych łakoci. Słodkie jabłka pieczone z porządną szczyptą cynamonu i otulone tradycyjną, chrupiącą kruszonką, nawet w kosmosie przywiodą na myśl najlepsze domowe szarlotki i jabłeczniki.
– Kruszonkę z jabłkiem wybraliśmy z oferty deserów firmy LYOFOOD. Spośród różnych receptur to właśnie ta najbardziej mi smakowała i chciałem podzielić się nią z resztą załogi na orbicie. W końcu polskie jabłka są najlepsze na świecie! – zdradza Sławosz Uznański-Wiśniewski.
*************************************************************************************************************
MATEUSZ GESSLER
Kucharz, restaurator (Warszawa Wschodnia, Warszawski Sen, Ćma, Dock 19), autor dwóch książek kucharskich: Moja Kuchnia Polska i Smaki Dzieciństwa. Od wielu lat związany z telewizją jako juror („MasterChef Junior” / TVN) i gospodarz programów takich jak „Drzewo Marzeń” (TVN), „Wszystkiego Słodkiego” (TVN), „Hell’s Kitchen” (Polsat), „Para do gara” (TV4), „Halo tu Polsat” (Polsat). Gotowanie ma w genach, a swoje umiejętności doskonalił pod okiem szefów kuchni w Paryżu, Londynie, Krakowie i Warszawie.
– Uwielbiam dawać gościom radość płynącą z jedzenia. Staram się, by w każdej z moich restauracji panowała niesamowita, zbliżająca ludzi atmosfera. Każde spotkanie przy stole to coś więcej niż tylko posiłek – to okazja, by dzielić się historiami, celebrować małe i duże sukcesy, a czasem po prostu być razem. Wierzę, że jedzenie to język, którym można wyrazić troskę, miłość i szczęście – podkreśla Mateusz Gessler.
LYOFOOD
Polska rodzinna firma specjalizująca się w wysokiej jakości daniach liofilizowanych. W swoim bogatym menu marka posiada dania główne, śniadania, zupy, desery, przekąski, proszki owocowe i warzywne oraz smoothies. Część z receptur powstaje specjalnie z myślą o dietach wegańskiej i wegetariańskiej, bezpieczne dla siebie produkty znajdą też konsumenci z alergiami pokarmowymi. Firma nie stosuje konserwantów ani jakichkolwiek innych sztucznych dodatków, a dania przyrządza wyłącznie z minimalnie przetworzonych składników z czystą etykietą. Technologia liofilizacji pozwala na zachowanie struktury, smaku, zapachu, a co najważniejsze 95% oryginalnych wartości odżywczych świeżego produktu, w tym najdelikatniejszych witamin i bioaktywnych związków. Zliofilizowana żywność jest lekka oraz może być przechowywana przez wiele lat. Do przygotowania dania wystarczy trochę gorącej wody i łyżka lub widelec. Zalej, wymieszaj, odczekaj 10 minut i gotowe. lyofood.pl
Materiał prasowy lyofood.com
