Zarzut konfliktu interesów
Procedura ruszyła 8 sierpnia 2024 roku, kiedy to mieszkaniec gminy Ożarów złożył do Wojewody Świętokrzyskiego zawiadomienie o możliwym naruszeniu prawa przez Piotra Gieracha, radnego Rady Miejskiej w Ożarowie. W piśmie „zarzucił” radnemu złamanie art. 24f ustawy o samorządzie gminnym. Przepis ten zakazuje radnym zarządzania działalnością gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której uzyskali mandat.
Według mieszkańca, Piotr Gierach, który od 2012 roku pełni funkcję prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej „Wzgórze”, a 7 maja 2024 roku złożył ślubowanie radnego, zarządza podmiotem, który „uzyskuje dochód pochodzący bezpośrednio ze środków budżetowych gminy Ożarów”. Spółdzielnia dostarcza bowiem komercyjnie ciepło do Publicznego Przedszkola w Ożarowie i wystawia faktury opłacane przez gminę.
– (…) Zarządzana przez Pana Piotra Gieracha spółdzielnia mieszkaniowa uzyskuje dochód pochodzący bezpośrednio ze środków budżetowych gminy Ożarów. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Wzgórze” w Ożarowie dostarcza bowiem komercyjnie ciepło systemowe do Przedszkola Publicznego w Ożarowie. Wystawia faktury opłacane przez gminę. Ciepło produkowane jest z miału węglowego przez spółdzielnię w ciepłowni, której spółdzielnia jest wyłącznym właścicielem. Tym samym spełniona jest ustawowa przesłanka prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat (…) – napisał mieszkaniec gminy Ożarów. W zawiadomieniu podkreślił, że radny nie zrezygnował z funkcji prezesa w ustawowym terminie trzech miesięcy od dnia ślubowania, co stanowi podstawę do wygaszenia mandatu.
Radny odpiera zarzuty
W odpowiedzi na pismo wojewody, które trafiło do Rady Miejskiej w Ożarowie, przewodnicząca rady Halina Dragan poprosiła radnego Piotra Gieracha o złożenie wyjaśnień.
W piśmie z 22 sierpnia 2024 roku szczegółowo odniósł się do zarzutów, argumentując, że są one bezpodstawne.
Podkreślił, że majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków, a sprzedaż ciepła do przedszkola odbywa się na podstawie umowy z 1999 roku. Zaznaczył, że ceny dostawy ciepła są regulowane przez taryfę zatwierdzaną przez Radę Nadzorczą Spółdzielni, a nadzór nad kalkulacją cen prowadzi Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. „Spółdzielnia Mieszkaniowa „Wzgórze” nie ustala indywidualnie, ani nie negocjuje z żadnym z odbiorców, w tym z władzami Gminy Ożarów, wysokości ceny za dostawę ciepła” – napisał w wyjaśnieniu.
Radny argumentował, że o naruszeniu prawa można by mówić, gdyby korzystał z mienia gminy na uprzywilejowanych zasadach, wykorzystując swoją pozycję, co w jego opinii nie ma miejsca.
(…) o naruszeniu art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym można mówić wtedy, gdy radny korzysta z mienia gminnego na uprzywilejowanych zasadach, wykorzystując swoją pozycję w radzie. (…) usługa dostarczania ciepła do Przedszkola Publicznego w Ożarowie jest realizowana na podstawie wieloletniej umowy i w oparciu o nienegocjowane taryfy zatwierdzane przez Radę Nadzorczą Spółdzielni Mieszkaniowej „WZGÓRZE”. Nie występuje zatem niebezpieczeństwo nieuprawnionego wpływania przeze mnie jako radnego na Radę Gminy w Ożarowie na ustalanie wysokości opłat za ciepło, bowiem jest to kompetencja Rady Nadzorczej Spółdzielni. (…) jest usługą o charakterze powszechnym, świadczoną na zasadzie powszechnej dostępności na warunkach ustalonych powszechnie dla wszystkich odbiorców. Nie bez znaczenia jest też okoliczność, że Kotłownia jest jedynym działającym w Ożarowie dostawcą ciepła. W takim przypadku nie zachodzi obawa wykorzystania mandatu radnego do uzyskania innych korzyści aniżeli dostępne dla wszystkich członków wspólnoty samorządowej. Ponadto oświadczam, iż nie jestem członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej w Ożarowie – wyjaśnił radny. Podkreślił, że uważam, iż poprzez łączenie funkcji radnego Rady Miejskiej w Ożarowie oraz Prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej „Wzgórze” w Ożarowie, która jest dostawcą ciepła do Przedszkola Publicznego w Ożarowie, nie naruszyłem zakazu przewidzianego w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, a zatem brak jest podstaw faktycznych i prawnych do podjęcia przez Radę Miejską w Ożarowie uchwały stwierdzającej wygaśnięcie objętego przeze niego 07 maja 2024 roku mandatu radnego.
Co na to radni?
Po zapoznaniu się z wyjaśnieniami radnego, Rada Miejska w Ożarowie na sesji 4 września 2024 roku pochyliła się nad sprawą. W głosowaniu zdecydowaną większością głosów (12 za, 0 przeciw, 2 wstrzymujące się) radni przyjęli uchwałę o odmowie wygaszenia mandatu Piotra Gieracha, uznając, że nie doszło do naruszenia prawa. W uzasadnieniu uchwały rada w pełni podzieliła argumentację przedstawioną przez radnego.
Wojewoda wzywa do działania
Stanowisko Rady nie przekonało jednak wojewody. W piśmie z 2 października 2024 roku organ nadzoru podtrzymał swoje stanowisko. Wojewoda podkreślił, że „mienie komunalne obejmuje zarówno aktywa, które stanowią nie tylko nieruchomości gruntowe oraz budynki i budowle (majątek trwały), ale i środki pieniężne”. Uznając, że spółdzielnia zarządzana przez radnego prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem pieniędzy z budżetu gminy, Wojewoda Świętokrzyski wezwał Radę Miejską w Ożarowie do podjęcia w terminie 30 dni uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu Piotra Gieracha.
Do dwóch razy sztuka?
Rada Miejska ponownie zajęła się sprawą na sesji 30 października 2024 roku. Pod głosowanie poddano projekt uchwały w sprawie stwierdzenia wygaszenia mandatu radnego, przygotowany w odpowiedzi na wezwanie wojewody. Wynik głosowania był jednoznaczny – projekt został odrzucony. Za wygaszeniem mandatu opowiedział się tylko jeden radny (Zenon Kwieciński), dziesięciu było przeciw, a dwóch wstrzymało się od głosu.
W związku z wynikiem głosowania, Przewodnicząca Rady Miejskiej w Ożarowie poinformowała wojewodę, że „Rada Miejska w Ożarowie nie wygasiła mandatu radnego Piotra Gieracha”.
Sprawa nie jest zamknięta
Jak poinformował nas Świętokrzyski Urząd Wojewódzki w Kielcach, „wojewoda świętokrzyski prowadzi obecnie postępowanie w sprawie ewentualnego wygaszenia mandatu radnego Rady Miejskiej w Ożarowie”. Jak pokazują przykłady z innych samorządów wojewoda może wydać tzw. zarządzenie zastępcze, wygaszając mandat radnego wbrew woli rady.
