Gmina Kunów z milionowym wsparciem. To będzie turystyczny hit województwa świętokrzyskiego!

Od ruin do perełki turystycznej

Ruiny walcowni w Nietulisku Dużym przez lata niszczały. Zaniedbane, porośnięte chaszczami, przemykały jedynie w krajobrazie podróżnych przemierzających drogę krajową nr 9. Choć to miejsce ma ogromną wartość historyczną, przez dekady brakowało porozumienia co do jego przyszłości.

– Kiedyś część terenu była własnością Skarbu Państwa. 9 hektarami zarządzało Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Św.,  za resztę– czyli m.in. budynek szkoły, boisko, czy pobliski „kopiec” – odpowiadała gmina. Trwały przepychanki, kto ma dbać o ruiny – wspomina Lech Łodej, Burmistrz Miasta i Gminy Kunów.

Gmina nie miała wątpliwości

Jak mówi burmistrz, samorząd Kunowa nie miał wątpliwości, by przejąć zabytkowy teren o powierzchni 16 hektarów (z czego najlepiej zachowana część ruin zajmuje 7 ha). Gdy tylko udało się formalnie przejąć teren, gmina przystąpiła do intensywnych prac porządkowych.

– Nie mieliśmy żadnych obaw. Wiedzieliśmy, jak ważny to zabytek dla przyszłych pokoleń, ale jak ważne miejsce zajmuje też w sercach mieszkańców Nietuliska Dużego. Gdy inni szukali oszczędności kosztem kultury, my szukaliśmy rozwiązań. Najpierw oczyściliśmy ruiny z pokrzyw i zarośli, a potem zaczęliśmy marzyć o muzeum na miarę tej historii – wspomina Lech Łodej.

W maju 2023 roku pod okiem przedstawiciela Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach i  Marka Paka, projektanta i architekta, którego zadaniem jest zaprojektowanie układu urbanistycznego dla istniejącego kompleksu w Nietulisku Dużym odbyły się próby oświetlenia zabytku. 

Projekt podzielono na trzy etapy, które zakładają kompleksowe prace renowacyjne oraz stworzenie atrakcyjnej przestrzeni turystycznej.

Muzeum na otwartym powietrzu. To dopiero początek!

W ramach projektu „Szlak tematyczny turystyki postindustrialnej – Żelazne Doliny”, w Nietulisku Dużym powstanie muzeum na świeżym powietrzu. Dofinansowanie z Unii Europejskiej wynosi ponad 2,1 mln zł – to 85 proc. kosztorysu pierwszego etapu wartego 2,5 mln zł.

– Etap pierwszy obejmie konserwację i remont nadziemnej części ruin. W planach jest zabezpieczenie konstrukcji, oczyszczenie murów, naprawa pęknięć oraz zabezpieczenie zniszczonych fragmentów. – tłumaczy burmistrz.

Już zaplanowane kolejne etapy

To jednak dopiero początek. Drugi etap zakłada uporządkowanie podziemnych kanałów i stworzenie przestrzeni, która umożliwi jeszcze głębsze zanurzenie się w historię hutnictwa.

– Dokumentacja jest gotowa. Wystąpimy o pozwolenie na budowę i kolejne środki unijne – zapowiada burmistrz.

Trzeci etap to zagospodarowanie terenu: ścieżki spacerowe, iluminacja ruin, strefa rekreacyjna, a nawet kino letnie.

Nietulisko Duże stanie się punktem na mapie Europy

Projekt w Nietulisku Dużym to nie tylko inwestycja w infrastrukturę – to inwestycja w tożsamość i przyszłość całej gminy.

– Nietulisko Duże to nie tylko przeszłość. To nasz potencjał. To, co uda się tu zrobić, będzie wyróżnikiem całej gminy Kunów w kraju i za granicą. To historia zamieniona w atrakcję turystyczną światowego formatu – podkreśla Lech Łodej.