Niezwykłe odkrycie w Wojnowicach
W miejscowości Wojnowice w gminie Ćmielów, odnaleziono unikalny zabytek – miniaturową tarczę z brązu, datowaną na pierwsze wieki naszej ery. Odkrycia dokonał Patryk Chmielewski podczas poszukiwań z wykrywaczem metali. Zabytek ten, o wymiarach 7×3,5 cm, wyróżnia się precyzją wykonania i bogatym zdobnictwem w postaci wypychanych guzków, które układają się w charakterystyczne wzory. Wypychane guzki, z których część uległa uszkodzeniu a ich pozostałością są okrągłe otworki, znajdowały się pierwotnie również na obwodzie tarczy, wykonanej z cienkiej blachy z brązu, jedynie imacz (podłużny uchwyt, za który trzymano prawdziwą tarczę) oraz umbo (wypukłe wzmocnienie środkowej części tarczy), wykonane były – jak można sądzić z zachowanych śladów – z żelaza.
Rzadkość w Europie barbarzyńskiej
Miniaturowe tarcze z brązu są znane głównie z terenów celtyckich, gdzie pełniły funkcje wotywne. Na ziemiach polskich znaleziono dotąd mniej niż 20 podobnych egzemplarzy, głównie z żelaza. Tarcza z Wojnowic, dzięki swojej formie i materiałowi, stanowi niezwykle rzadki przykład, który przywodzi na myśl znaleziska z Nadkola (woj. mazowieckie) oraz Kazimierzy Wielkiej (woj. świętokrzyskie).
Funkcja ochronna czy symboliczna?
Podczas gdy miniaturowe tarcze celtyckie kojarzone są z rytuałami religijnymi, w kulturze przeworskiej pełniły prawdopodobnie funkcje amuletów ochronnych. Odkrywane są zazwyczaj w grobach kobiecych i dziecięcych, co sugeruje ich apotropaiczny charakter, chroniący przed złymi mocami.
Nowe światło na historię Wojnowic
Zabytek został znaleziony w miejscu, które wcześniej uważano za osadę kultury przeworskiej. Najnowsze odkrycia, w tym fragmenty naczyń glinianych i fibule (zapinki), sugerują jednak, że może to być cmentarzysko z okresu rzymskiego. Jeśli przypuszczenia się potwierdzą, miejsce to zyska wyjątkowe znaczenie dla badań nad kulturą przeworską.
Amulet przeszłości czy dzieło sztuki?
Miniaturowa tarcza z Wojnowic jest świadectwem kunsztu dawnych rzemieślników i bogactwa kulturowego Europy barbarzyńskiej. Odkrycie to nie tylko wzbogaca wiedzę o kulturze przeworskiej, ale także zachwyca unikalnością i tajemniczością.
