W pierwszych dniach września do księgarń trafiło „Imperium chmur”, najnowsza książka Jacka Dukaja (WL). To minipowieść rozgrywająca się w Japonii, inspirowana po części „Lalką” Prusa. Pod koniec XIX wieku do cesarza Mutsuhito trafia Stanisław Wokulski, emisariusz Kraju, Którego Nie Ma, aby zawrzeć sojusz oparty na odkryciu doktora Geista: technologii metalu lżejszego od powietrza. W górskich stoczniach Hokkaido zbudowanych przez Juliana Ochockiego, powstaje ażurowa flota Cesarskiej Marynarki Nieba. Powieść pierwotnie ukazała się w zbiorze opowiadań „Inne światy” (2018).
W księgarniach już jest kolejny tom felietonów Doroty Masłowskiej z „Dwutygodnika” „Jak przejąć kontrolę nad światem 2” (WL). Tym razem na warsztat pisarka bierze urząd pocztowy, kurs szycia, podróż, stypendium pisarskie, a także obyczaje pandemiczne, ponadto analizuje rozmaite detale i sfery naszej codzienności. Także „Dziennik hipopotama” (Iskry) Krzysztofa Vargi rozwija tematy poruszane przez autora w felietonach z „Dużego Formatu” – takie jak konsekwencje psychiczne narodowych traum w kolejnych pokoleniach Węgrów i Polaków, antyklerykalizm i jego światowe przyczyny czy też ciężary kondycji pisarskiej w dzisiejszych czasach. W „Dzienniku hipopotama” czytelnik zyskuje głębszy wgląd w codzienność autora, który biadania nad swą samotnością, przeplata relacjami z bujnego życia towarzyskiego i kulturalnego, jakie prowadzi.
16 września ukaże się najnowsza powieść Szczepana Twardocha „Pokora” (WL). Autor „Morfiny” i „Króla” rozwija śląski wątek swojej twórczości zapoczątkowany „Drachem”, choć tym razem książka jest dużo bardziej przyjazna dla polskojęzycznego czytelnika – przekłady fragmentów w językach niemieckim i śląskim zamieszczono na tej samej stronie, co tłumaczony cytat i nie trzeba szukać ich na końcu książki. Tytułowy bohater – Alojz Pokora – to awanturnik, biseksualista, weteran I wojny światowej, w tle opowieści Berlin lat 20. i powstania śląskie.
Znak zapowiada, że 30 września, po pięciu latach pracy pisarza, ukaże się nowa książka Pawła Huelle „Talita”. „Talitha kum (+Dziewczynko, mówię ci, wstań+) – biblijna opowieść o wskrzeszeniu z martwych córki Jaira to punkt wyjścia do hipnotyzujących opowieści o miłości i niespełnieniu, tęsknocie i pragnieniach, grzechu i próbach jego odkupienia. Ożywa tutaj świat na pozór odległy, ale ponadczasowy, nasycony buzującymi emocjami i konfliktami” – zapowiada wydawca.
Wśród nowości z literatury zagranicznej są „Przebłyski” Zadie Smith (2 września, Znak), najnowsza książka jednej z najważniejszych pisarek i komentatorek współczesności. Intymne zapiski, które autorka tworzyła w ostatnich miesiącach, na język polski przełożyli m.in. Jacek Dehnel, Michał Kłobukowski, Jerzy Kozłowski, Michał Rusinek. Smith w „Przebłyskach”, dziennikach czasu lockdownu, próbuje znaleźć odpowiedzi na pytania: kim w naszej izolacji są dla nas inni ludzie? Jak o nich myślimy? I jak traktujemy siebie samych? Zastanawia się, co jeszcze nas czeka.
Aktualnością odznacza się też „Jesień” Ali Smith (2 września, W.A.B.) – pierwsza z serii czterech powieści najsłynniejszej szkockiej pisarki, opowiadająca o rzeczywistości Wielkiej Brytanii po referendum brexitowym. Seria powieścitytułami nawiązuje do pór roku, w chwili gdy w Polsce ukazała się „Jesień” w Wielkiej Brytanii wyszła ostatnia z nich – „Lato”. „Jesień” znalazła się w finale Bookera, została też uznana za jedną z 10 książek roku wg „New York Timesa”. Jako „jedna z najbardziej kontrowersyjnych powieści ostatnich lat” reklamowana jest książka „Świeży” Nico Walkera (Wydawnictwo Poznańskie, 16 września). Finalistka PEN Hemingway Award oraz jedna z najlepszych książek roku wg „New Yorkera”, napisana przez weterana amerykańskiej misji w Iraku, który po powrocie do domu popada w ciągi narkotykowe i napada na banki, czerpie wiele z autobiografii autora. Walker pisał ją w więzieniu, gdzie nadal zresztą przebywa.
30 września ukaże się książka „Burzliwe czasy” Mario Vargasa Llosy (Znak) przestawiająca autentyczną historię manipulacji, która wpłynęła na światowy układ sił, relacje Ameryki Łacińskiej i USA. Llosa pokazuje, jak zagrywką PR-ową rozmontować demokrację opowiadając historię, która rozpoczyna się w latach 50. w Gwatemali. „Brawurowa historia kłamstwa tak dobrego, że stało się prawdą” – zapowiada wydawca. W połowie października wyjdzie natomiast „0 minut i 38 sekund na tym dziwnym świecie” Elif Shafak (Wydawnictwo Poznańskie). Autorka to jedna z najważniejszych współczesnych pisarek tureckich, książka znalazła się na krótkiej liście tytułów nominowanych do prestiżowej nagrody The Man Booker Prize, a wielu krytyków uznało ją za najlepsze dzieło Shafak.
Jesień przyniesie także wiele nowości z literatury faktu. „Kowalska. Ta od Dąbrowskiej” Sylwii Chwedorczuk (9 września, Marginesy) przybliża czytelnikom postać kochanki i towarzyszki ostatnich lat życia Marii Dąbrowskiej. Anna Kowalska, powieściopisarka, nowelistka, redaktorka była kobietą niezwykłej energii, temperamentu i rozległych horyzontów, błyskotliwą intelektualistką. Do swojej twórczości zwykle odnosiła się krytycznie, ale pisać nie przestawała. Związek z Dąbrowską oparty na miłości i intelektualnym porozumieniu nie był łatwy – Anna musiała przystosować się do wymagań ukochanej, w której cieniu pozostawała.
Z kolei „Bruno. Epoka genialna” Anny Kaszuby-Dębskiej (16 września, Znak) to biografia Brunona Schulza.
Hanka Grupińska opublikowała właśnie książkę „Dalekowysoko. Tybetańczycy bez ziemi” (Wielka Litera). „Wspólnym mianownikiem tej i poprzednich moich książek jest cierpienie” – pisze reporterka znana m.in. jako autorka rozmów z powstańcami warszawskiego getta („Ciągle po kole”), czy też chasydkami z Jerozolimy („Najtrudniej jest spotkać Lilith”). Tym razem Grupińska pisze o doświadczeniach narodu, który doświadczył okupacji, ludobójstwa, wygnania, więzień, tortur i nieomal likwidacji prastarej kultury. Grupińska zastanawia się, czy tybetański buddyzm pomaga Tybetańczykom znosić los.
„Tajemnica rodzinna z Żydami w tle” Ireny Wiszniewskiej (16 września, Marginesy) to rozmowy z sześcioma osobami, które zdecydowały się opowiedzieć o rodzinnych tajemnicach związanych z holocaustem. Ostatni rozdział to śledztwo dziennikarskie o dalszych losach rodziny Zofii Chominowej, kobiety która wydała Niemcom poetkę Zuzannę Ginczankę. Tego samego dnia Znak wyda „Władców strachu”. W lutym 2008 roku w dawnym sierocińcu na wyspie Jersey odnaleziono kości dzieci. Potwierdziło to opowieści, że sierocińce na wyspie były terenem łowów dla pedofilów, a siatkę powiązań i przestępstw w milczeniu aprobowała cała wyspa. Ewa Winnicka i Dionisios Sturis referują całą historię, zastanawiając się, jak możliwe jest istnienie w XXI wieku miejsc, w których panuje milczące przyzwolenie na zło.
Wydawnictwo Czarne na wrzesień zapowiada m.in. „Dziką rzecz” Rafała Księżyka, który prowadzi czytelnika przez pierwsze lata transformacji, koncentrując się na undergroundzie. Pisze o takich zespołach jak Armia, Brygada Kryzys, Izrael, Kormorany, Max & Kelner, T. Love, opisuje schyłek festiwalu w Jarocinie i pierwsze rave’y, początki hip-hopu. W planach Czarnego na październik są też m.in. „Królowie bajek” Leszka K. Talko i Karola Vesely’ego – opowieść o twórcach Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej – miejsca pełnego pasjonatów, którzy w szarych latach PRL-u poruszali masową wyobraźnię, tworząc takie postaci, jak Bolek i Lolek, Reksio i Baltazar Gąbka. Na jesieni ukaże się także w Czarnym książka biograficzna o Marku Hłasce, w której Radosław Młynarczyk „dekonstruuje legendę, demaskuje kreacje, obala mity, tropi wątki autobiograficzne w utworach i odkrywa zmyślenia, które Hłasko wplótł w swój życiorys” – zapowiada wydawca.
Rebis przygotował na jesień nową książkę Piotra Zychowicza „Germanofil” (1 września). To biografia Władysława Studnickiego – Polaka, który bezskutecznie apelował do ministra Becka o przyjęcie oferty III Rzeszy i wspólny marsz przeciwko Związkowi Sowieckiemu. Podczas II wojny światowej żądał od Hitlera, by porzucił zbrodniczą politykę okupacyjną w Polsce. Wielokrotnie interweniował na rzecz aresztowanych rodaków. Gotów był nawet stanąć na czele kolaboracyjnego rządu, by ratować naród przed terrorem. Niemcy uwięzili go na Pawiaku. „To najbardziej niepoprawna politycznie polska biografia z okresu II wojny światowej” – zachęca wydawca „Germanofila”.
30 września ukaże się najnowsza książka Hanny Krall – „Synapsy Marii H.” (Wydawnictwo Literackie). Tytułowe synapsy Krall opisuje jako „mosty w mózgu pomiędzy przeszłością i dniem dzisiejszym”, a bohaterką opowieści jest Maria Twardoks-Hrabowska, polska opozycjonistka więziona w 1981 roku za wspieranie strajków. Historia łączy przedwojenny żydowski Muranów, Warszawę lat 80. i Nowy Jork z epoki ataku na World Trade Center. Tego samego dnia w Znaku wyjdzie najnowsza książka Wojciecha Jagielskiego „Strona świata. Reporter o świecie, który gwałtowanie się zmienia” zbierająca najlepsze i najnowsze teksty Wojciecha Jagielskiego o miejscach, w których zaczyna się rewolucja.
W październiku Znak zamierza wydać biografię Leszka Kołakowskiego pióra Zbigniewa Mentzla, ucznia filozofa i przyjaciela rodziny, który dotarł do wielu niedostępnych wcześniej źródeł i archiwów, które pozwoliły odkryć Kołakowskiego jako wspaniałego humanistę, ale też nonkonformistę. Na listopad zapowiadana jest natomiast biografia Wisławy Szymborskiej autorstwa Joanny Gromek-Illg. Autorka książki „Szymborska. Znaki szczególne” dotarła do prywatnych, dotąd nieznanych zapisków i listów noblistki. Na listopad natomiast Iskry zapowiadają książkę Justyny Sobolewskiej o Kornelu Filipowiczu. (PAP)
