Jak czytamy w Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Ostrowiec Świętokrzyski na lata 2022-2028, jaka przedstawiona została w porządku obrad sesji Rady Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego 13 grudnia, region świętokrzyski od lat jest w niechlubnej czołówce samobójczych statystyk. W roku 2016 w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców wskaźnik samobójstw usiłowanych osiągnął najwyższą w całej Polsce wartość 53,4 (przy czym najniższa wartość wynosiła 15,8 w województwie wielkopolskim). W województwie świętokrzyskim odnotowano wówczas najwyższy w całej Polsce w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców wskaźnik samobójstw zakończonych zgonem blisko 17 (najniższy wynosił ponad 11 w województwach podkarpackim oraz wielkopolskim).
Według danych, przytaczanych w strategii, a pozyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Ostrowcu Świętokrzyskim największa liczba zamachów samobójczych na terenie gminy Ostrowiec Świętokrzyski miało miejsce w latach 2016 i 2017 – rokrocznie 59 osób, w roku 2020 – 45 osób, w 2019 roku – 39 osób, w roku 2018 – 36 osób.
W latach 2010-2018 do Ostrowca Świętokrzyskiego sprowadziło się nieco ponad 4,1 tys. osób, podczas gdy na stałe miasto opuściło ponad 6,8 tys. mieszkańców. Przez same migracje Ostrowiec Świętokrzyski „stracił” w tym czasie blisko 2,7 tys. mieszkańców. Tylko w roku 2020 z Ostrowca Świętokrzyskiego wymeldowało się 1143 osób, a zameldowało się 1125 mieszkańców.
– Warto zwrócić uwagę na strukturę wieku ostrowieckich migrantów, w szczególności zaś osób opuszczających Ostrowiec Świętokrzyski. Najbardziej mobilne są osoby młode (25-34 lata). One też najliczniej wyjeżdżają z miasta, każdego roku stanowiąc około 2/5 wszystkich mieszkańców opuszczających Ostrowiec Świętokrzyski. Ujemne saldo migracji odnotowuje się wprawdzie we wszystkich grupach wiekowych, ale to w przypadku tej szczególnej grupy jest ono największe. Ma to bezpośrednie przełożenie na malejący przyrost naturalny. Odwrócenie negatywnego trendu związanego z ujemnym przyrostem naturalnym jest zatem możliwe, jeśli miasto tworząc dogodne warunki do życia oraz rozwoju, zatrzyma i przyciągnie do siebie młodych, którzy będą chcieli w Ostrowcu Świętokrzyskim zakładać rodziny – czytamy w Strategii.
54,8% mieszkańców Ostrowca Świętokrzyskiego jest w wieku produkcyjnym, 14,9% w wieku przedprodukcyjnym, a 27,8% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym.
Według innego dokumentu – „Analizy ładu przestrzennego miasta Ostrowca Świętokrzyskiego w kontekście stwarzania możliwości rozwoju społeczno-gospodarczego, jako czynnika przeciwdziałającego depopulacji”, przygotowanego przez czteroosobowy zespół: mgr inż. Pawła Pizło, mgr inż. Beaty Zalewskiej, mgr inż. Daniela Jakubiaka, mgr inż. Jakuba Skowrona, na podstawie analizy danych i prognoz dostępnych w GUS obliczono, że w przypadku utrzymania się obecnych tendencji demograficznych, do 2030 r. liczba mieszkańców Ostrowca Świętokrzyskiego może spaść do ok. 61 364 (spadek o ok. 12% w porównaniu z 2017 r.).
– Od 2002 r. przyrost naturalny na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego utrzymuje się na ujemnym poziomie. W 2017 r. wskaźnik ten w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosił -6,4 i był zdecydowanie niższy od wskazań dla województwa świętokrzyskiego (-2,7) i dla kraju (0). W ostatnich latach spadła zarówno liczba urodzeń jak i zgonów, jednak dynamika spadku wskaźnika urodzeń jest wyższa. Poza ujemnym wskaźnikiem przyrostu naturalnego, z nieznacznym spadkiem liczby mieszkańców w ostatnich latach ma związek z ujemnym saldem migracji wewnętrznych i zagranicznych. Co do współczynnika feminizacji, to na terenie miasta wynosi on 112/100 i utrzymuje się na stałym poziomie. Wskaźnik obciążenia demograficznego (ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym) wyniósł w 2017 r. 66,9, i systematycznie rośnie. W 2020 r. wynosił on 74,4. Analizując strukturę wiekową ludności w latach 1995 – 2015 wraz z prognozą demograficzną do 2030 r. zaobserwowano utrzymującą się zdecydowaną przewagę osób w wieku produkcyjnym w stosunku do pozostałych grup wiekowych – czytamy w dokumencie.
Oprócz ujemnego przyrostu naturalnego znaczący wpływ na spadek liczby ludności miasta mają także migracje wewnętrzne (zagraniczne stanowią nieznaczny odsetek – około 1%). Głównymi celami zmian zamieszkania mieszkańców miasta są największe miasta kraju oraz regionu (Warszawa ponad 800 osób, Kraków około 420, Kielce – 215, Lublin około 90 oraz Wrocław około 80). Ponadto istotny odsetek ludności odpływowej kieruje się na tereny wiejskie powiatu ostrowieckiego (Bodzechów – około 660, Kunów – 400, Ćmielów – 170, Waśniów oraz Bałtów około 75 osób).
– Aby lepiej przyjrzeć się procesom migracji ludności z Ostrowca Świętokrzyskiego należy skupić się na strukturze wiekowej oraz celu migracji z podziałem na miasto i wieś. Zauważalna jest tendencja do przeprowadzania się osób w wieku produkcyjnym od 25 do 35 roku życia oraz dzieci od lat 5 na tereny wiejskie. Oznacza to, że znaczna część młodych rodzin wybiera do osiedlenia się tereny podmiejskie w bliskim sąsiedztwie miasta. Do miast przeprowadzają się przeważnie osoby młodsze do 25 roku życia – wynika z Analizy ładu przestrzennego miasta Ostrowca Świętokrzyskiego w kontekście stwarzania możliwości rozwoju społeczno-gospodarczego, jako czynnika przeciwdziałającego depopulacji”.