W uroczystości otwarcia Ośrodka uczestniczyli także m.in.: senator Krzysztof Słoń, wojewoda Zbigniew Koniusz, kierownictwo i pracownicy Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, samorządowcy a także przedstawiciele świata nauki oraz instytucji państwowych.
– Czego najbardziej brakuje współczesnym dzieciom ale i nam dorosłym? W dzisiejszym świecie nastąpiło niestety całkowite oderwanie przeciętnego człowieka od świata przyrody. Dotyczy to zwłaszcza dzieci, które większość czasu w ciągu dnia spędzają w budynkach: szkołach, na zajęciach dodatkowych, potem w domu, przed telewizorem, komputerem czy smartfonem. Stajemy się coraz bardziej świadomi, że to właśnie brak kontaktu z naturą jest tym, co dolega naszym dzieciom. W Japonii i Finlandii lekarze przepisują chorym lecznicze spacery po lesie i kontakt z naturą. W Korei Południowej powstają terapeutyczne lasy pozwalające odreagować stresy. Coraz więcej badań potwierdza, że natura daje prawdziwe wytchnienie przeciążonym mózgom. Czy istnieje terapia bez skutków ubocznych? Tak, mamy na receptę Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach – powiedział marszałek Andrzej Bętkowski podczas uroczystości otwarcia Ośrodka. – To nasza odpowiedź na współczesne potrzeby. To dobrze zainwestowane środki samorządu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego w przyszłość najmłodszego pokolenia. Bowiem kontakt z naturą jest niezbędnym warunkiem naszego fizycznego i psychicznego dobrostanu. Nic nie jest w stanie go zastąpić. Tylko emocjonalne związki z przyrodą są w stanie obudzić w dzieciach szacunek dla niej, dzięki czemu jako dorośli będą o nią dbać. Młodzi ludzie stosunkowo szybko odnajdują w sobie potrzebę bliskości z przyrodą, naturalnym ruchem i przygodą. Trzeba tylko przywrócić im możliwość kontaktu z lasem, rzeką czy łąką. Ogromny potencjał Ośrodka w Umianowicach tkwi w zajęciach prowadzonych na łonie natury, gdzie przyrodę poznaje się wszystkimi zmysłami. Oferta Parków Krajobrazowych będzie ogromna, od terapeutycznej, edukacyjnej, poprzez rekreacyjno-turystyczną, naukową do promocji zdrowego stylu życia. Nidarium to pierwsze w regionie tak duże akwarium pozwalające na obserwacje podwodnego świata Nidy. A już w niedalekiej przyszłości pojedziemy kolejką wąskotorową przez rozlewiska i starorzecza Nidy do Jędrzejowa i Pińczowa, zachwycając się pięknymi krajobrazami Ponidzia – dodał marszałek.
Projekt dofinansowano ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Całkowita wartość projektu to 21 895 586 złotych. (dofinansowanie z RPOWŚ 85%)
– Przepięknym miejscem pod względem przyrodniczym jest Białowieża. Tam również jest stacja kolejowa, jest Muzeum Przyrodniczo-Leśne, ale i my naprawdę nie mamy się czego wstydzić. W podobny sposób będziemy pokazywali nasze, równie wielkie, a może nawet większe walory przyrodnicze i wspaniale wijącą się Nidę. Musimy być dumni z tego miejsca, które na mapie turystycznej Europy zafunkcjonowało swoim pięknem. Świętokrzyskie ma się czym pochwalić, ma wyjątkowe miejsca do odwiedzenia i zdrowego, ekologicznego przebywania. Pragnę najserdeczniej podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do powstania Ośrodka – powiedział w Umianowicach wicemarszałek Marek Bogusławski, który na ręce dyrektora Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych Tomasza Hałatkiewicza przekazał herb województwa świętokrzyskiego. Herb zawiśnie w najbardziej eksponowanym miejscu nowo otwartego Ośrodka.
Ośrodek Edukacji Przyrodniczej posiada 55 miejsc noclegowych, salę edukacyjno-konferencyjną, jadalnię wraz z zapleczem kuchennym, pracownię projektowo-badawczą oraz 4 pokoje gościnne dla naukowców i studentów realizujących projekty przyrodnicze czy odbywających staże lub praktyki. Atrakcją ośrodka jest „Nidarium” czyli wielkogabarytowe akwarium o pojemności 25 tys. litrów, pokazujące ekosystem rzeki Nidy.
W ramach rewitalizacji zabytkowej kolejki wąskotorowej przeniesiono budynek stacyjki Umianowice przy wyremontowanym peronie oraz odnowiono wieżę ciśnień, z przeznaczeniem na obserwacje ornitologiczne. Powstało również zaplecze techniczne na sprzęt rolniczy oraz edukacyjne związane z pokazowym gospodarstwem tj. owczarnia, stajnia, kurnik.
Celem powstania Ośrodka Edukacji Przyrodniczej na Ponidziu jest przede wszystkim prowadzenie edukacji przyrodniczej dla dzieci i młodzieży z obszaru województwa świętokrzyskiego, między innymi poprzez organizację terenowych warsztatów, kilkudniowych pobytów w ramach „zielonych szkół”, plenerów fotograficznych i plastycznych, obozów naukowych, wycieczek krajoznawczych oraz zajęć rekreacyjnych.
– W dzisiejszych czasach problematyka ekologiczna, związana bezpośrednio z ochroną przyrody czy jeszcze szerzej rozumianego środowiska naturalnego puka, można by rzec, co dnia do naszych oczu uszu i serc. Odczuwamy brak świeżego powietrza, zdrowej żywności i tak bardzo chcemy, chociaż na krótko, pojechać w miejsca, gdzie jest czysto, zielono i dziko. Nie wszyscy jesteśmy ekologami ale wszyscy czujemy że takich miejsc jest coraz mniej. Bez względu na nasz światopogląd jesteśmy wrażliwi na piękno świata, piękno przyrody, która nas otacza – podkreślał podczas uroczystości Marek Jońca, członek Zarządu Województwa. -Zachwyt nad różnorodnością świata a zarazem jego surową prostotą znajdziemy we wszystkich kulturach i religiach. Bliski naszemu sercu święty Franciszek z Asyżu, przez wielu nazywany pierwszym ekologiem, może być współcześnie pewnym znakiem orientacyjnym w odszukiwaniu właściwych relacji ludzi między sobą, z Bogiem i przyrodą. Dlatego, bo ochrony przyrody, ochrony domu w którym żyjemy nie da się zredukować do iluś tam rozporządzeń i przepisów. Przywołam słowa Jana Pawła II: „Obcowanie z naturą, z jej pięknem i spokojem, przywraca nam siły i pogodę ducha”. Jesteśmy w miejscu, które ma spełniać bardzo doniosłą rolę. Aby nauczyć młodego człowieka zachwytu i radości z obcowania z przyrodą, odczuwania i wrażliwości na to, co nas otacza, trzeba mu tę przyrodę pokazać i o niej opowiedzieć. Jestem przekonany, że tylko tak wykształcona wrażliwość nie pozwoli mu w przyszłości, bezsensownie niszczyć świat. Człowiek chroni tylko to, co uznaje za wartościowe, a w tym nowo powstałym Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach będziecie Państwo uczyć i pokazywać jak wielką wartość stanowi przyroda Ponidzia. Mam nadzieję, że Ośrodek przyczyni się do integracji lokalnej społeczności i rozwoju ekoturystyki na tym terenie – mówił Marek Jońca.
Ośrodek będzie również miejscem organizacji konferencji naukowych, praktyk dla studentów kierunków przyrodniczych oraz realizacji projektów naukowo – badawczych związanych z ochroną środowiska przyrodniczego, a także przyjaznym i otwartym miejscem dla przyrodników, ekologów oraz turystów z kraju i zagranicy.
