„Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu. Aby więc całość państw, wolność obywatelską i porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostawały, trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli prawa niniejszego na zawsze składać będą, to jest: władza prawodawcza w Stanach zgromadzonych, władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży, i władza sądownicza w jurysdykcjach, na ten koniec ustanowionych, lub ustanowić się mających– czytamy w Konstytucji 3-go Maja, dokumencie, która powstała w 1791 roku, dwie dekady po pierwszym rozbiorze, dwa lata przed drugim rozbiorem, była drugą spisaną Konstytucją na świecie (Amerykanie wyprzedzili nas o 4 lata, Francuzi spóźnili o 4 miesiące). Jedenaście artykułów Konstytucji wprowadzało trójpodział władzy, monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiło liberum veto.
– Dzisiejsza rocznica skłania nas do refleksji. Do refleksji nad tym, jak pewne wydarzenia, pewne fakty historyczne, determinują losy naszego narodu. Konstytucja 3-go Maja obowiązywała tylko kilkanaście miesięcy i została obalona obcą przemocą i wewnętrzną zdradą. Trzeba to bardzo mocno dzisiaj powiedzieć. Do tego, że upadła Konstytucja, do tego, że upadła Rzeczpospolita, przyczynili się zarówno Ci, którzy nie mogli patrzeć na to, że to państwo się odbudowuje, a byli naszymi sąsiadami, jak i Ci, którzy chcieli wówczas zostać na tych miejscach, które im dane były wcześniej, którzy chcieli, żeby było tak jak było, żeby zostało tak, jak było po staremu. Ale jak powiedzieli twórcy Konstytucji, była ona swoistym testamentem, który został pozostawiony następnym pokoleniom. I ten testament przywoływany był wielokrotnie podczas patriotycznych manifestacji, na polach bitew, powstań narodowych i to przesłanie Konstytucji 3-go Maja, która przynosiła dobre prawa, nie tylko dla szlachty, ale i dla mieszczan i chłopów, była czymś wyjątkowym. Była rzeczywiście dziedzictwem oświecenia – przypominał dziś podczas uroczystości w parku miejskim Andrzej Kryj, Poseł na Sejm RP.
Wyraził też życzenie, aby trzy słowa: Bóg, honor ojczyzna były nie tylko wypowiadane podczas uroczystości państwowych, czy wypisywane na cokołach pomników, ale towarzyszyły nam i prowadziły nas w drodze ku przyszłości.
Jarosław Rusiecki, Senator RP przypomniał natomiast:
– 228 lat temu w Europie uchwalono pierwszą Konstytucję. Kto ją uchwalił? Polacy. Przedstawiciele tego dumnego narodu w Europie. Posłowie na czele z królem, a wśród nich Ci, którzy zajmowali najwyższe stanowiska w państwie. Taką z pewnością wielką postacią był poseł sandomierski, urodzony w Końskich – Marszałek Sejmu Wielkiego – Stanisław Małachowski. Swoje dzieło do Konstytucji 3 Majowej włożył książę Hugo Kołłątaj, którego serce spoczywa w staszowskiej Wiśniowej i wielu wspaniałych dumnych Polaków, patriotów, którzy widząc zmiany w ówczesnej Europie, te zmiany chcieli również wprowadzić do własnej ojczyzny, do własnego państwa i choć Konstytucja wprowadzała duże zmiany w ustroju społecznym, monarchie dziedziczną, ustrój na czele którego stał król, ale z Konstytucją i parlamentem, ale także wiele zmian społecznych w relacjach mieszczan, szlachty i chłopstwa. Wszystkie te zmiany doprowadziły do zbudowania nowego systemu prawnego, społecznego, gospodarczego. Tego o czyn w ówczesnej Europie mówiło się w przy wprowadzaniu trójpodziału władzy. Ale warto w tym miejscu przypomnieć sentencję, która przyświecała i przyświeca senatowi RP: „dobro obywateli najwyższym prawem”. A nie na odwrót myślenie i realizowanie działań publicznych. Niestety Konstytucja funkcjonowała tylko 14 miesięcy, bo wprowadziła bunt w stosunku do tych, którym było bliżej do Carycy Katarzyny, do królów Pruskich, do gołoty szlacheckiej, która za pieniądze potrafiła zrywać sejm, potrafiła stawiać liberum veto – przypominał Jarosław Rusiecki.
Zwrócił uwagę, że uchwalenie Konstytucji, przystąpienie Polski do NATO, a także jej obecność w Unii Europejskiej są wyzwaniem dla współczesnej Polski, aby nieść ducha patriotycznego do współczesnej Europy i świata.
– Czymże innym jest Konstytucja 3-go Maja jak nie najważniejszym dokumentem naszych czasów, inspiracją dla kolejnych pokoleń, stanowiącym prawa, ale i obowiązki, względem swojej ojczyzny. Dokumentem wyjątkowym w skali całego cywilizowanego świata, powstałych w duchu wartości demokratycznych i społecznej sprawiedliwości, zakładającym równość wobec prawa, tolerancję, wolność wyznania i poszanowanie swobód obywatelskich. W Polsce uznaje się ją za ukoronowanie wszystkiego, co dobre i oświecone w naszej historii i kulturze. Pamięć o konstytucji od zatem 200 lat jest spoiwem łączącym naród, cenną lekcją historii zgody i niezgody. Nie zapominajmy: zgodna buduje, niezgoda rujnuje! Przysłowie to przestrzega nas przed wzajemnymi kłótniami, które mogą być tragiczne w skutkach, uczy nas również, że jeżeli chcemy osiągnąć cel musimy być zgodni w swoich postanowieniach. Celebrujmy to co nas łączy: wspólny język, historię, tradycję. Nie pozwólmy się się dzielić, zwłaszcza dziś, w czasach tak powszechnego cynizmu, fałszu i populizmu – mówił podczas dzisiejszego wystąpienia Jarosław Górczyński, prezydent Ostrowca Świętokrzyskiej.
Grażyna Maj, radna Prawa i Sprawiedliwości przeczytała natomiast list od Agaty Wojtyszek, Wojewody Świętokrzyskiego.
– Dziś to my tworzymy historię, nasza powinnością jest dbanie o silną Polskę licząca się na arenie międzynarodowej. Mamy prawo współdecydować o przyszłości naszej i naszego kraju – czytała Grażyna Maj.
W uroczystościach zorganizowanych z okazji 3-go Maja uczestniczyli przedstawiciele Sejmu, Senatu, lokalnych władz samorządowych, radni miejscy i powiatowi, przedstawiciele środowisk kombatanckich, poczty sztandarowe, przedstawiciele instytucji z terenu miasta, związki zawodowe, młodzież harcerska i strzelecka, rekonstruktorzy, młodzież ze szkoły muzycznej, a także mieszkańcy Ostrowca Świętokrzyskiego, których niestety z roku na rok na tego typu uroczystościach jest coraz mniej.
Fotogaleria: Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info
