Radnym towarzyszą podczas każdej sesji. Uchwały, bo o nich mowa, to zgodnie z Ustawą o samorządzie gminnym akty prawa miejscowego. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:
1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych;
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych;
3) zasad zarządu mieniem gminy;
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
– Uchwała, mówiąc najprościej, to szczególny akt prawa, w naszym przypadku mówimy o obszarze gminy Ćmielów. Powstają w oparciu o konkretne przepisy prawa. Konstruując uchwały musimy wskazać przepis ustawy zawierający upoważnienie do jej wydania. Uchwały dotyczą wielu dziedzin życia gminy: od wprowadzania regulaminów, poprzez powoływanie jednostek organizacyjnych, budżetu gminy i zmian w budżecie, czy też w sprawie zbycia nieruchomości – tłumaczy Joanna Borkowska, wiceburmistrz Ćmielowa.
Statut gminy Ćmielów określa komu przysługuje inicjatywa uchwałodawcza (narzędzie, dzięki któremu można zgłaszać projekty uchwał). I tak zgodnie ze Statutem Gminy Ćmielów Inicjatywa uchwałodawcza przysługuje: a) Burmistrzowi, b) Komisjom, c) co najmniej 3 radnym, d) grupie w liczbie określonej w ustawie o samorządzie gminnym, chyba że przepisy prawa stanowią inaczej.
Joanna Borkowska podkreśla, że każda uchwała musi być czytelna. Kopiowanie jej z innych gmin nie ma sensu, ponieważ każda gmina ma inną specyfikę, inne możliwości finansowe i merytoryczne.
– Projekt uchwały należy przedłożyć przewodniczącej Rady Miejskiej w Ćmielowie. Od kuchni, z perspektywy burmistrza wygląda to tak, że przygotowujemy projekt uchwały, który musi być kompatybilny z konkretną ustawą i naszym statutem. Projekt uchwały powinien być zredagowany w sposób czytelny i zawierać w szczególności: tytuł uchwały, podstawę prawną, postanowienia merytoryczne,w miarę potrzeby określenie źródła sfinansowania realizacji uchwały, określenie organu odpowiedzialnego za wykonanie uchwały i złożenie sprawozdania po jej wykonaniu, załączniki, ustalenie terminu obowiązywania lub wejścia w życie uchwały. Projekty uchwały są opiniowane co do ich zgodności z prawem przez radcę prawnego Urzędu Miasta i Gminy Ćmielów. Projekt trafia do przewodniczącej Rady Miejskiej w Ćmielowie, trafia pod obrady komisji. Tam radni opiniują go pozytywnie lub negatywnie. Jeśli radni decydują, że projekt ma trafić na sesję, dołączany jest do porządku obrad – wyjaśnia Joanna Borkowska.
Każda uchwała Rady Miejskiej w Ćmielowie ma swój numer porządkowy. Zgodnie z paragrafem 48 Statutu Gminy Ćmielów „Uchwały numeruje się uwzględniając numer sesji (cyframi rzymskimi), kolejny numer uchwały (cyframi arabskimi) i rok podjęcia uchwały”. Zatem Uchwałę Nr LXXVI/509/2023 Rady Miejskiej w Ćmielowie czytamy poprawnie jako Nr 76/509/2023 rok, a nie LXXVI – nie są to bowiem litery alfabetu, a zapis cyframi rzymskimi.
Cyfra rzymska (LXXVI) oznacza numer posiedzenia, cyfry arabskie kolejny numer uchwały danej kadencji rady, a następnie rok podjęcia uchwały.
– Taka uchwała jest przedstawiana burmistrzowi. Przesyła ją do nadzoru albo w przypadku spraw związanych z budżetem, do Regionalnej Izby Obrachunkowej. Każda uchwała zawiera uzasadnienie, aby każdy mieszkaniec lub osoba zainteresowana mógł się zapoznać z celem jaki jej przyświecał. Warto dodać, że część decyzji w formie uchwał podejmuje rada miejska, natomiast jest taka grupa zadań, które leżą w kompetencji burmistrza i są wprowadzane w formie zarządzeń. Dotyczą one codziennego funkcjonowania urzędu, czy przesunięć budżetowych. Są one publikowane podobnie jak uchwały w Biuletynie Informacji Publicznej – podsumowuje Joanna Borkowska.