Projekt budżetu to taki pierwszy plan finansowy tego, co gmina zamierza robić, ale również określenie głównych parametrów dotyczących budżetu, czyli dochodów.
– Te dzielą się na bieżące i majątkowe. W wypadku naszej gminy budżet na rok 2023 jest budżetem rekordowym pod względem dochodów majątkowych. Olbrzymi wpływ miały na to środki z Rządowego Funduszu Polski Ład, które pani burmistrz pozyskała na zadania inwestycyjne. Zgodnie z projektem budżetu z 15 listopada 2022 roku wprowadzono z tego tytułu blisko 15 mln zł. Po stronie wydatkowej do budżetu gminy Ćmielów wpisana została kwota w wysokości 16 141 287 zł i są to też rekordowe środki – mówi Jarosław Nowak, Skarbnik Miasta i Gminy Ćmielów.
Wyjaśnia również czym są dochody bieżące. Są to takie dochody, które pochodzą z podatków lokalnych, zalicza się tu również wszelkiego rodzaju dotacje, które otrzymuje gmina: jak środki na funkcjonowanie ośrodka pomocy społecznej, innych instytucji, czy samego urzędu, to również pewne zadania zlecone, które wojewoda przekazuje do realizacji gminie.
– Kolejną taką bardzo ważną częścią dochodów bieżących są subwencje. Przede wszystkim bardzo ważna jest subwencja na oświatę. Muszę powiedzieć, że tych środków jeśli chodzi o budżet oświaty jest mało, większość jest przekazywana później z innych dochodów pozyskiwanych przez gminę. Niezależnie od tego jest jeszcze subwencja ogólna, która dotyczy funkcjonowania gminy, jako całości. Istotną część dochodów bieżących stanowią udziały w podatkach, które są redystrybuowane bezpośrednio w budżecie państwa, chodzi o PIT-y i CIT-y. Jest to ściśle określona kwota przez ministra finansów, która w dwunastu miesięcznych transzach zasila budżet gminy. Z niecierpliwością czekamy na kolejne rozdanie środków unijnych, aby można było realizować dalsze inwestycje – tłumaczy Jarosław Nowak.
Przypomina, że w przypadku budżetu nie wolno mylić zadłużenia z deficytem. Zadłużenie to określenie ścisłe. Mówimy o nim np. w przypadku, gdy gmina podpisuje umowę kredytową czy umowę na pożyczkę. To realne pieniądze wpływające do budżetu. Deficyt zaś to zrównoważenie budżetu. Powstaje wtedy, kiedy plan wydatków, czyli to, co planujemy po stronie wydatkowej i majątkowej, przewyższa dochody. Po to są więc potrzebne przychody, aby tę różnicę zrównoważyć.
Joanna Suska, burmistrz Ćmielowa podkreśla, że gmina zmniejszyła wielkość zadłużenia, które zaplanowane było na 2 400 000 zł do 1 950 000 zł.
– Obecne zadłużenie gminy wynosi 1 950 000 zł i jest znikome na tle ważnych inwestycji, które będą realizowane w 2023 roku. Aktualne dochody ustalone są w wysokości w zaokrągleniu w wysokości 45 000 000 zł przy wydatkach w zaokrągleniu 53 000 000 zł, co pokazuje, że tegoroczny budżet gminy Ćmielów jest naprawdę budżetem niebagatelnym. W dochodach pojawiają się dofinansowania, dotacje, subwencje i programy prospołeczne, które realizuje nasz OPS – tłumaczy burmistrz. Przypomina, że w roku 2023 na terenie gminy Ćmielów nie wzrosną podatki.
– Zmagamy się z takimi samymi bolączkami, jak samorządy w całej Polsce. A jest to m.in. wzrost cen prądu, czy wzrost pensji minimalnej. Pracownicy Domu Kultury w Ćmielowie, urzędu, czy ośrodka pomocy społecznej zarabiają minimalne wynagrodzenie. Dobrze, że tę regulację płac rząd zapewnia, ale ciężar tych zmian muszą udźwignąć samorządy. Koszty pracownicze na pewno ogromnie rosną. Rosną także ceny materiałów budowlanych i usług. Przy planowaniu kosztorysowym drogi, która miała kosztować 600 000 zł, dziś jej wykonanie to koszt ok. 2 600 000 zł. Chcąc zwiększyć wpływy do budżetu zachęcam inwestorów, którzy się pojawili do tego, aby inwestowali w naszej gminie.
Joanna Suska dodaje, że kiedyś utrzymanie szkół wynosiło 80 proc. do 20 proc., gdzie 20 proc. dokładała gmina. Teraz, w dobie niżu demograficznego, jest to prawie 50 proc. do 50. proc.
– Ponad 4 miliony dokładamy do utrzymania tych wszystkich jednostek oświatowych. To nie koszt, to oczywiście inwestycja w dzieci, młodzież szkolną i nauczycieli. Niemniej jednak to kolejny koszt, który gmina musi udźwignąć. Chcąc zwiększyć dochody trzeba rozmawiać z przedsiębiorcami. Pojawili się właściciele zamku, którzy chcą u nas płacić podatki – mówi. Burmistrz podkreśla, że ma nadzieję, iż radni przychylą się do dalszego funkcjonowania programów prospołecznych.
– Jednym z nich jest karta emeryta i rencisty, uprawniająca do przejazdów za złotówkę na terenie powiatu ostrowieckiego. Ten program wkomponował się w potrzeby mieszkańców. Tylko w grudniu 2022 roku zarejestrowano ponad 2 000 przejazdów. Mamy też program lekowy, który cieszy się zainteresowaniem mieszkańców. To pokazuje, że to dobry kierunek, a tego typu programy powinny być kontynuowane i wierzę w to, że radni również wezmą to pod uwagę – mówi.
Joanna Suska przypomina, że projekt budżetu został pozytywnie zaopiniowany przez Regionalną Izbę Obrachunkową.
– To instytucja bardzo merytoryczna, która jak nikt inny, zna się na kwestiach i mechanizmach budżetowych. Jako gmina mamy płynność finansową, a projekt budżetu, choć tworzony w trudnych czasach jest bardzo ambitny. Takich dochodów i takich wydatków jeszcze nigdy w historii nie generowaliśmy – podsumowuje Joanna Suska.
Projekt budżetu gminy Ćmielów na 2023 rok ocenia Piotr Małek, radny Rady Miejskiej w Ćmielowie
Fot. Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info
„Analizując budżet na rok 2023 biorę pod uwagę wykonanie budżetu za 2021 oraz projekt budżetu na 2022 przede wszystkim pod względem możliwych mniejszych lub większych dochodów. Planowany deficyt na 2023 – 10 mln 550 tys, dzieli się on na deficyt w wydatkach bieżących i wydatkach majątkowych. Niepokojący jest deficyt w wydatkach bieżących w kwocie 4 mln 200 tyięcy., gdyż musi on być pokryty z oszczędności z lat ubiegłych oraz oszczędności w tegorocznym budżecie. Budżet jest prognozą i jest zmieniany bardzo często ze względu na dodatkowe wpływy lub wydatki. Analizując wykonanie budżetu za 2021 r. wpływy z podatku PIT i CIT były większe niż planowane na ten rok o kwotę ok. 600 tys. Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gminy wynosi 6 mln 497 tysięcy 057 zł i jest niższa od planowanej w roku poprzednim o ok. 300 tys. Należy też sądzić, iż powinna wzrosnąć subwencja oświatowa ze względu na podwyżki płac i media. W budżecie ubiegłorocznym deficyt planowany wynosił przy uchwale budżetowej ponad 6 mln 229 tysięcy 143 zł, a jednak udało nam się zakończyć rok bez zaciągania kredytów i znacznym zmniejszeniu zadłużenia gminy, który obecnie wynosi 1 mln 950 tys. Wykonanie lub zmniejszenie wydatków bieżących zmusza Urząd oraz jednostki samorządowe do wszelkich możliwych oszczędności. Wzrost wydatków bieżących podyktowany jest wzrostem pensji minimalnej, wzrostem cen, np. mediów, niepodniesieniem podatków, wprowadzeniem prospołecznych uchwał, takich jak np. transport lokalny. Drugą część budżetu są planowane wydatki majątkowe w wysokości 21 715 992 zł z pozyskanymi środkami w wysokości 15 365 855 zł z planowanym deficyt 6 350 137 zł, który przy założeniu wykonania całości budżetu musiałby być pokryty kredytem. Składają się na to inwestycje z Rządowego Funduszu Polski Ład, zadanie inwestycyjne w 2023 roku, w tym większość funduszu sołeckiego, Uważam, iż w tym budżecie chcąc zminimalizować wysokość zaciągniętego kredytu powinno się ograniczyć do zadań, na które gmina otrzymała dofinansowanie oraz wykonanie funduszu sołeckiego. Budżet na 2023 uważam za bardzo trudny, z wieloma niewiadomymi, lecz w porównaniu do lat ubiegłych nastąpił bardzo znaczący wzrost dochodów budżetowych inwestycyjnych, których nigdy takich nie było.”
