Według danych z Ministerstwa Zdrowia na 19 lutego 2021 roku od pierwszego dnia szczepienia (27.12.2020 r.) do Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgłoszono 2572 niepożądane odczyny poszczepienne, z czego 2175 miały charakter łagodny – czyli zaczerwienienie oraz krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia. Zaszczepiono już ponad 2.7 mln Polaków, z czego 929 tysięcy osób otrzymało drugą dawkę.
Niepożądane odczyny poszczepienne (NOP) to zaburzenie stanu zdrowia, które wystąpiło w okresie czterech tygodni po podaniu szczepionki. Wyjątkiem jest podanie szczepionki przeciwko gruźlicy. W tym przypadku kryterium czasowe jest dłuższe niż cztery tygodnie. Niepożądane odczyny poszczepienne mogą mieć łagodną, poważną lub ciężką postać. Jak zapewnia Ministerstwo Zdrowia, najczęściej spotykamy się z łagodnymi przypadkami. Pacjenci po podaniu szczepionki mają podwyższoną temperaturę, a miejsce ukłucia można rozpoznać po zaczerwienieniu. Te objawy znikają same po krótkim czasie.
Inne objawy NOP to wysypka, kaszel, biegunka czy dreszcze.
– To lekarz określa, czy dany symptom, odnotowany po podaniu szczepionki, jest niepożądanym odczynem poszczepiennym. W Polsce NOP-y odnotowywane są średnio raz na 10 000 przypadków. Ryzyko wystąpienia niebezpiecznej reakcji anafilaktycznej (to silna reakcja po kontakcie z substancją uczulającą) występuje raz na 1 000 000 przypadków. Jest znacznie rzadsze niż ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań czy zagrożenia życia przy niektórych chorobach zakaźnych – czytamy na stronie Ministerstwa Zdrowia.
Resort zapewnia także, że każda osoba po podaniu szczepionki przeciwko COVID-19 pozostaje na obserwacji w punkcie szczepień. Dzięki temu, w przypadku wystąpienia jakiegokolwiek, niepokojącego objawu, potrzebujący mogą otrzymać szybką i profesjonalną pomoc.
O ilość NOP-ów, jakie wystąpiły tylko na terenie naszego województwa zapytaliśmy w Ministerstwie Zdrowia. Dominującym jest zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia, ale zdarzały się także )choć zdecydowanie rzadziej) wstrząsy anafilaktyczne, gorączka biegunka, drgawki, obrzęk Quinckego (obrzęk naczynioruchowy), powiększenie węzłów chłonnych.
12 stycznia w powiecie kieleckim – epizod hipnotyczno-hiporeaktywny, osłabienie, uczucie nudności, zawroty głowy, spadek ciśnienia tętniczego 90/60, bez duszności, bez gorączki – pacjent niehospitalizowany; 15 stycznia u dwóch mieszkańców Kielc i jednego z powiatu kieleckiego – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 25 stycznia u mieszkańca Kielc – reakcja ogólna w postaci gorączki (pierwszy epizod) z max temp 40,0-40,4 st. C oraz drgawki gorączkowe – pierwszy epizod. Chory nie wymagał hospitalizacji; 26 stycznia – w powiecie opatowskim – wstrząs anafilaktyczny, osoba hospitalizowana; a także tego samego dnia u mieszkańców powiatu jędrzejowskiego i Kielc – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 27 stycznia w powiecie włoszczowskim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 29 stycznia w powiecie włoszczowskim (jeden przypadek) i również w Kielcach (dwa przypadki) – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 29 stycznia w powiecie kazimierskim – pokrzywka, obrzęk Quinckego, wysypka ograniczona do określonych obszarów skóry: szyja, klatka piersiowa, wysypka różyczkopodobna; hospitalizacja; 31 stycznia w Kielcach – epizod hipotoniczno-hiporeaktywny, bez utraty przytomności; 1 lutego w powiecie kieleckim – bolesność i powiększenie regionalnych węzłów chłonnych, gorączka z max temp. 38,5-38,9 st. C, utrzymującą się do 48 godz., wysypka różyczkopodobna, biegunka. W dodatkowym opisie wpisano: dreszcze, kaszel suchy, tachykardia z licznymi komorowymi zaburzeniami rytmu serca, bóle głowy i pleców, nykturia, 30.01.21 ujemny wynik PCR w kierunku covid19, aktualnie osłabienie i duszność wysiłkowa. Osoba nie wymagała hospitalizacji; 1 lutego – powiat konecki – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 2 lutego w powiecie koneckim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia, 2 lutego w Kielcach – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 3 lutego – w Kielcach (dwa przypadki) – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia, a także 3 lutego w powiecie opatowskim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 3 lutego w Kielcach – gorączka z max temp. 38,5- 38,9 st. C, utrzymująca się do 48 godz., bolesność i powiększenie regionalnych węzłów chłonnych. Powikłania: arthralgia. Opis odczynu, dodatkowe dane: W pierwszej dobie po szczepieniu odczyn miejscowy: obrzęk i zaczerwienienie w miejscu wkłucia, duże powiększenie węzłów chłonnych pachowych lewych, gorączka, drętwienie lewej kończyny górnej, bóle kostno-stawowe. Osoba nie wymagała hospitalizacji; 4 lutego w Kielcach i powiecie kieleckim – 6 osób – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia, 1 osoba z powiatu włoszczowskiego – utrata przytomności. Nie hospitalizowana; 5 lutego w powiecie staszowskim jedna osoba – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia, podobnie 6 lutego w powiecie kazimierskim; 8 lutego w powiecie kieleckim – objawy: nasilony odczyn w miejscu wstrzyknięcia o śr. 3-5 cm, gorączka z max temp. 38,0 – 38,4 st. C, utrzymująca się do 24 godz. Powikłania: udar mózgu z niedowładem lewostronnym. Osoba jest hospitalizowana od 2021.02.05; 8 lutego w Kielcach – jedna osoba – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia, 9 lutego w powiecie kieleckim jedna osoba – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 11 lutego – Kielce – nasilony odczyn w miejscu wstrzyknięcia o śr. Pow. 10 cm, utrzymujący się ponad 3 dni, reakcja alergiczna w postaci pokrzywki oraz świąd skóry i duszność. W opisie odczynu wpisano: reakcja alergiczna wymagała podania dożylnie Clemastinum i Dexavenu, potem Loratan doustnie. Ponadto bóle kostnomięśniowe utrzymujące się przez kilka dni po szczepieniu, wymagające podania NLPZ. Osoba nie była hospitalizowana w z powodu NOP; 11 lutego – Kielce – nasilony odczyn w miejscu wstrzyknięcia o śr. Pow. 10 cm, utrzymujący się ponad 3 dni. W opisie odczynu wpisano: ze względu na reakcję alergiczną, która wystąpiła po podaniu I dawki szczepionki Comirnaty, przed drugą podano dożylnieClemastinum i Dexavenu oraz Loratan doustnie. Ponadto od drugiego dnia po szczepieniu bóle kostno-mięśniowe utrzymujące się przez kilka dni wymagające podania NLPZ. W drugimdniu po zaszczepieniu silne zawroty głowy i zaburzenia równowagi z drętwieniem ok. twarzy i szyi, które ustąpiły po kilku godzinach bez leczenia. Osoba nie była hospitalizowana w z powodu NOP; 11 lutego w Kielcach – nasilony odczyn w miejscu wstrzyknięcia o śr. 3-5 cm, bolesność i powiększenie regionalnych węzłów chłonnych, gorączka z max. temp. 38,0-38,4 st. C, utrzymująca się powyżej 72 godzin, biegunka. Opis powikłań: gorączka, ropne zapalenie migdałków, gardła, krtani, bóle brzucha, płyn w jamie otrzewnowej w miednicy mniejszej. W dodatkowych danych wpisano: NOP w przebiegu wymagał hospitalizacji, ciężki przebieg zapalenia gardła z objawami sugerującymi infekcję uogólnioną. Osoba była hospitalizowana w dniach 03.02.2021r. – 07.02.2021 r.; 12 lutego – Kielce – wstrząs anafilaktyczny, reakcja anafilaktyczna: obrzęk Quinckego, laryngospazm, reakcja astmatyczna; Opis odczynu/dodatkowe dane: duszność, skurcz oskrzeli, obrzęk języka i krtani, senność, chrypka nie ustępujące po sterydach i lekach przeciwhistaminowych podanych dożylnie, hospitalizacja; 12 lutego – powiat ostrowiecki – nasilony odczyn w miejscu wstrzyknięcia o średnicy 6-9 cm, bolesność i powiększenie regionalnych węzłów chłonnych, gorączka 39,0-39,4°C do 24 h. Pacjentka nie wymaga hospitalizacji; 15 lutego – Starachowice – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 15 lutego dwa przypadki w powiecie buskim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 16 lutego trzy przypadki w powiecie włoszczowskim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia, 11 lutego w powiecie sandomierskim – reakcja alergiczna: pokrzywka, wysypka uogólniona, rumień wielopostaciowy, wysypka różycznopodobna, wybroczyny skórne ogólne; Opis odczynu, dodatkowe dane: Kilka godzin po szczepieniu wysypka, wybroczyny, pęcherze na kończynach i tułowiu i twarzy, następnie obrzęk kończyn i twarzy ustąpił po sterydoterapii dożylnej utrzymywanie się wysypki do kilku dni, osoba hospitalizowana; 16 lutego – Kielce – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 17 lutego w powiecie kieleckim – u pacjentki w chwilę po zaszczepieniu zaobserwowano: zawroty głowy, mdłości, złe samopoczucie. Osoba nie była hospitalizowana z powodu NOP; 17 lutego dwa przypadki w powiecie włoszczowskim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 18 lutego w powiecie kieleckim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 17 lutego dwa przypadki w Kielcach – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 18 lutego w powiecie ostrowieckim – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia; 19 lutego w powiecie kieleckim – wstrząs anafilaktyczny, epizod hipotoniczno-hiporeaktywny z utratą przytomności, wymioty. Pacjent został przetransportowany karetką pogotowia na SOR Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego. Nie pozostawiono pacjenta w Szpitalu – brak hospitalizacji; 19 lutego w Kielcach – zaczerwienienie i krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia.
W Ministerstwie zapytaliśmy także, Czy kolejne grupy populacyjne, które szczepione będą w przyszłości będą miały możliwość wyboru rodzaju (producenta) szczepionki, którą zostaną zaszczepione?
– Do punktu szczepień będzie dostarczany jeden rodzaj szczepionki. Jeśli ktoś będzie chciał zaszczepić się konkretnym rodzajem szczepionki, będzie mógł wybrać punkt, w którym dostępna jest ta szczepionka. Należy mieć na uwadze, że w przypadku odległego terminu szczepienia rodzaj szczepionki w punkcie może się zmienić – czytamy w odpowiedzi, jaką otrzymaliśmy od Moniki Latoszek, zastępca dyrektora Biura Komunikacji w Ministerstwie Zdrowia.
