„Ludność liczy na nowe stanowiska pracy!” Dotarliśmy do protokołów z sesji z lat: 2001 i 2003, dotyczących kopalni wapienia w Rudzie Kościelnej!

Temat kopalni w Rudzie Kościelnej powraca jak bumerang, a w przestrzeni publicznej pojawiają się mniej lub bardziej „sprawdzone” informacje na temat tej, wciąż hipotetycznej, inwestycji. Postanowiliśmy więc odtworzyć drogę, jaką przeszedł samorząd Ćmielowa w czasie, gdy przystępowano do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części terenu sołectwa Ruda Kościelna, a także później, już podczas podejmowania uchwały. Pomocne okazały się w tym protokoły z sesji, w których pojawiają się takie nazwiska jak: Jerzy Sykała, otwarcie krytykujący dziś budowę i uruchomienie kopalni, wówczas nie zabierając głosu podczas sesji, Henryk Jaros także z Rudy Kościelnej, czy Krystyna Zdonek z Jastkowa. 

W protokole z 4 sierpnia 2001 roku, kiedy to dopiero przystępowano do sporządzania planu, ówczesny burmistrz, który „poinformował, że Zarząd  pozytywnie ustosunkował się do tej sprawy uwzględniając udział gminy w  wysokości 50 procent kosztów”. Poniżej publikujemy fragment protokołu dotyczący Rudy Kościelnej:

„Głos zabrał Pan Cielecki Mirosław – Pan burmistrz mówił, że będą to koszty minimalne, w prasie podano, że 30 000 zł koszt gminy.

Głos zabrał Burmistrz (Jan Stachowicz przyp red.)– nie mogę powiedzieć ile dokładny koszt, to rozstrzygnie przetarg, w prasie podany koszt szacunkowy, porównywalny z podobnymi opracowaniami.

Głos zabrał Pan L. Bugaj – kto wchodzi w tą spółkę. 

Głos zabrał Burmistrz – spółke tworzą pan Krekora, były prezes Huty, Pan Bobkiewicz i Pan Gruszka były wiceprzewodniczący.

Głos zabrał Pan Cielecki Mirosław – popieram tę sprawę, ale może Ci ludzie nie będą chcieli pieniędzy od nas. To co mówi prasa 60 000 zł, czyli my 30 000 zł to dużo dla gminy.

Głos zabrał Pan Dębicki Tadeusz – gmina ma dołożyć 30 000 zł, zakładu jeszcze nie ma, mają zatrudnić docelowo 250 osób. Czy nie można zobowiązać spółkę, aby zatrudniła osoby z naszej gminy.

Głos zabrał Zastępca Burmistrza (Jan Kuśmierz przyp. red.) – zgodnie z ustawą jest to nasz obowiązek, łaski nikomu nie robimy, teren poszerzony o kopalnię. Musimy postawić pytanie czy chcemy wpływy z podatku od nieruchomości czy poszerzymy ten plan czy nie.

Głos zabrał Burmistrz – musimy najpierw włożyć, aby zyskać, dla gminy w przyszłości są to pieniądze, 6 procent z wydobytych kopalin, ta inwestycja ma powstać w ciągu 18 miesięcy. 

Głos zabrał Przewodniczący Rady odczytał uchwałę w sprawie przystąpienia do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części terenu sołectwa Ruda Kościelna w gminie Ćmielów, którą Rada podejmuje 14 głosami „za” przy jednym głosie wstrzymującym się, 1 radny pan Sałata Stanisław  chwilowo nieobecny.”

Następnie Zarząd Miasta i Gminy Ćmielów w postaci komunikatu, wywieszonego m.in na tablicy ogłoszeń, a także w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta i Gminy Ćmielów, zawiadomił  o  przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części terenu sołectwa Ruda Kościelna, w gminie Ćmielów.

„Plan obejmuje teren w granicach wskazanych w załączniku graficznym, ograniczony od południa drogą gminną, od północy gruntami miejscowości Stoki Stare, od wschodu zabudową mieszkalną, od zachodu terenami leśnymi. Załącznik do wyżej wymienionej zmiany znajduje się do wglądu w Urzędzie Miasta i Gminy w Ćmielowie. Przedmiotem planu jest przeznaczenie wyżej określonego terenu pod eksploatację złoża wapieni, obiekty produkcyjno-przetwórcze oraz urządzenia infrastruktury technicznej. Wnioski i informacje odnoszące się do planu należy przesłać lub składać w Urzędzie Miasta i Gminy w Ćmielowie  ul. Ostrowiecka  40, 27-400 Ćmielów w terminie do dnia 2 stycznia 2002 r. Wniosek powinien zawierać nazwisko, imię i adres wnioskodawcy, przedmiot wniosku oraz oznaczenie nieruchomości, której dotyczy – czytamy w komunikacie, pod którym podpisał się Jan Stachowicz, przewodniczący Zarządu. 

18 listopada 2002 w piśmie  skierowanym do Zarządu Miasta i Gminy Ćmielów  z upoważnienia Świętokrzyskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Andrzej Przychodni, wówczas starszy inspektor Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Kielcach, dziś dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Św. pisze:

„ W związku z zawiadomieniem Zarządu Miasta i Gminy Ćmielów z dnia 31.07. br. Zn. UAN. 7322/7/2/2001/2002 o udostępnieniu do uzgodnienia projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części sołectwa Ruda Kościelna, którego przedmiotem jest przeznaczenie tego terenu pod ekslpoatację wapienia oraz pisma IA-4121/329/02 z dnia 16.09.2002, w którym Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Kielcach Informuje o konieczności wprowadzenia do miejscowego planu zapisów podanych w szczegółowych wytycznych konserwatorskich; po przedłożeniu projektu planu uwzględniającego wytyczne konserwatora  ŚWKZ, uzgadnia się przedstawiony projekt planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego tergo terenu pod eksploatację wapienia pozytywnie bez uwag.” 

Co ciekawe status Krzemionek, jako dziedzictwa kulturowego, które należy ochraniać,  pomimo że wówczas jeszcze była przed nimi długa droga do wpisania na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, się nie zmienił. Już doktor Eugeniusz Dziewulski podczas „Milenijnego” Kongresu Kultury Polskiej w 1966 mówił: – A przecież nestor archeologii polskiej, profesor Józef Kostrzewski z Poznania, Krzemionki Opatowskie zalicza do obiektu równorzędnej wartości archeologicznej z piramidami egipskimi i z tymi piramidami podobnymi w Ameryce, kraju Majów, Inków i Azteków!”

Co się więc zmieniło przez tych 19 lat, że  wówczas wydano pozytywną  opinię odnośnie terenu pod eksploatację wapienia, dziś natomiast mówi się o degradacji dobra kulturowego? 

Z protokołu z obrad sesji Rady Miejskiej w Ćmielowie z 13 marca 2003 roku, kiedy podejmowana była uchwała w sprawie miejscowego  planu zagospodarowania przestrzennego części terenu sołectwa Ruda Kościelna w gminie Ćmielów wynika, że w sesji uczestniczył także Jerzy Sykała, co potwierdził własnoręcznym podpisem na liście obecności, jednak nie zabierał wówczas głosu. 

„Głos zabrał pracownik Urzędu Pan Bednarski Robert poinformował, że sprawa dotyczy opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części terenu sołectwa Ruda Kościelna pod usytuowanie eksploatacji złoża wapieni i obiektów produkcyjno-przetwórczych oraz urządzenia infrastruktury technicznej.

Za poprzedniej kadencji został złożony wniosek przez inwestorów. Koszt pokrywa w 50 procentach inwestor prywatny, w 50 procentach gmina.  Inwestor nie może zacząć żadnej działalności, jeżeli ten teren nie będzie ujęty  w planie zagospodarowania przestrzennego. Inwestor musi opracować plan ruchu górniczego. 

Głos zabrał radny Wink Wojciech (radny z Rudy Kościelnej przyp. red.) – projekt dokładnie przestudiowałem, mam nadzieję, że wszystkie decyzje poparte ekspertyzami, jedna rzecz mnie zastanawia. Będzie to kopanie wielkiej dziury co będzie utrudnieniem dla mieszkańców. Czy istniejaca droga będzie drogą dojazdową do kopalni wapienia. Nic nie mówi się którą drogą będzie wywożony urobek, drogi istniejące nie nadają się do wywozu tego urobku.

Głos zabrał radny Gładysz Arkadiusz – kto jest inwestorem jeśli chodzi o działalność gospodarczą. 

Głos zabrał pan Bednarski Robert – inwestorami są Panowie, którzy reprezentują dość dużą grupę, było więcej osób, część zrezygnowała. Te osoby są właścicielami gruntów. Odnośnie dróg – wszystkie szczegółowe uzgodnienia będa na etapie planu ruchu, z tego co wiem jest rozważana koncepcja połączenia kolejowego.  Najgorsza przeprawa była z konserwatorem zabytków, bo teren bezpośrednio przylega do „Krzemionek”, inwestor nie osiągnął tego, co chciał. Wszystkie Wydziały zaopiniowały bez uwag, na etapie planu zagospodarowania przestrzennego. Inne będą wymogi na etapie planu ruchu zakładu górniczego. 

Głos zabrał radny Wink Wojciech – mam nadzieję, że wszystkie ekspertyzy, były zgodnie wykonane, czy w poprzedniej kadencji był wykonany rachunek jakie korzyści lub straty wynikną z tej inwestycji.

Głos zabrał Burmistrz – jest to temat znany, omawiany nie raz, pisała o tym prasa. od czasu objęcia funkcji Burmistrza nie miałem okazji spotkać się z inwestorami. Uważam, że jest szansa tereny północne biedniejsze. Wiem, że zagrożenie środowiska istnieje. Trudno mi obecnie mówić ile osób znajdzie tam zatrudnienie. Dla gminy będzie wpływ do budżetu – podatek od nieruchomości i opłata eksploatacyjna. My nie wiemy czy ten zakład powstanie. Zamierzam się spotkać z inwestorami o czym Radę poinformuję.  

Głos zabrał radny Wieczorek Andrzej (radny z Ćmielowa przp. red.) – czy wiemy jaki jest stosunek ludności miejscowej do planowanej inwestycji. 

Głos zabrał radny Wink Wojciech – może ja odpowiem jako radny z tego terenu, ludność liczy na nowe stanowiska pracy. Czy te stanowiska pracy zrekompensują straty, które powstaną. Nie uniknie się degradacji środowiska. Na degradacji środowiska stracą wszyscy. 

Głos zabrał Pan Bednarski Robert –  generalnie nigdy nie ma gwarancji, że inwestor będzie działał zgodnie z prawem, ale od tego są instytucje, które mają nadzór nad takimi inwestycjami, niektóre mają stały nadzór. Urząd Ochrony Środowiska, Urząd Górniczy pobierają opłaty (kary) za przekroczenie norm.  Sporządzenie tego planu przekłada się na to, że będzie można uzyskać dokumentację geologiczną od Skarbu Państwa. Po rozpoznaniu, jakie jest faktycznie to złoże, można ustalić kierunek działania. 

Głos zabrał radny Wieczorek Andrzej –  czy nie byłoby zasadne zaprosić inwestorów, aby przedstawili swoje zamierzenia i dopiero wtedy podjęlibyśmy uchwałę.

Głos zabrał Pan bednarski Robert – jest to praca autorska projektanta jeśli chcielibyśmy zmienić to musielibyśmy powrócić do opiniowania od początku. 

Głos zabrała przewodnicząca rady odczytała uchwałę w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części terenu sołectwa Ruda Kościelna w gminie Ćmielów, którą Rada podejmuje „jednogłośnie”, 14 głosami „za”.

W treści uchwały z 13 marca 2003 roku przeczytać można wprost, że cele planu jest przeznaczenie terenu  pod eksploatację  złoża wapieni jurajskich, obiekty produkcyjno-przetwórcze i urządzenia infrastruktury technicznej. W rozdziale 2 przeczytać można natomiast, że eksploatacja złoża, „zgodnie z Ustawą z dnia 4.02.1994 r. Prawo geologiczne i górnicze będzie możliwa po wydaniu przez właściwy organ koncesji na eksploatację.” W rozdziale 2, punkcie 4.1 czytamy z kolei: „ Zamierzeniem ustaleń przedmiotowego planu jest  uwzględnienie zasady zrównoważonego rozwoju i zapewnienie integracji wszelkich działań podejmowanych w jego granicach, w celu: umożliwienia podjęcia eksploatacji złoża wapieni przy uwzględnieniu ochrony występujących w sąsiedztwie unikatowych obiektów kultury materialnej i stanowisk archeologicznych.” W Rozdziale 3 (Wpływ na środowisko i jego ochrona) w punkcie 2, podpunkcie c – wyznacza się granice projektowanej Strefy Ochrony Krajobrazu Kulturowego Pola Górniczego w Krzemionkach, oznaczoną na rysunku planu symbolem  SOK, stanowiącą również projektowaną otulinę rezerwatu przyrody „Krzemionki Opatowskie”, na obszarze której wyklucza się eksploatację złoża i wszelką działalność inwestycyjną, za wyjątkiem wprowadzenia  zalesienia tego terenu”. W punkcie 6 czytamy z kolei: „ Generalnie eksploatacja złoża „Ruda Kościelna” nie spowoduje istotnych zmian stosunków wodnych, gdyż nie może być prowadzona poniżej poziomu wód podziemnych”, w punkcie 7 zaś – „Eksploatacja złoża wapieni „Ruda Kościelna”, które położone jest w sąsiedztwie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej nie spowoduje niebezpieczeństwa pogorszenia stanu środowiska na tym obszarze”, Rozdział 5 mówi zaś: „Teren miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części sołectwa Ruda Kościelna w gminie Ćmielów, o łącznej pow. ok. 131,98 ha, stanowią odłogowane użytki rolne przeznaczone do uruchomienia eksploatacji  odkrywkowej kopalni. Teren ten obejmuje przyszłościowy zakład górniczy i ewentualnie zakład przeróbczy wraz z zespołem terenów z nim związanych, określonych podziałem wewnętrznym  i oznaczonych w rysunku planu.”

Co ciekawe o pokładach wapieni  pisał już  ksiądz Aleksander Bastrzykowski w Monografii Historycznej parafii Ruda Kościelna nad Kamienną:

 – Okolica przedstawia się nieosobliwie, grunta piaszczyste, a przeto mało urodzajne, jedyna ozdobą krajobrazu, to łąki nad rzeka Kamienną i lasy, bardzo przerzedzone. Znajdują się tu pokłady glinki ogniotrwałej i kamienia wapiennego przy zapobiegliwości i staranności mogłyby przynosić korzyści. Były nawet usiłowania urządzenia kolejki wązkotorowej dla przewożenia tych surowców do pobliskiego Ostrowca Świętokrzyskiego [pisownia oryginalna] – czytamy. 

Czy potencjalna kopalnia w Rudzie Kościelnej to zatem element gry politycznej, a jeśli tak „kto rozdaje karty” i „gra na emocjach mieszkańców”?