Przełom starego i nowego wieku to czas kiedy zrodziła się idea budowy pomnika poświęconego pamięci ofiar zbrodni katyńskiej. Miejsce, w którym go ostatecznie postawiono przy ulicy Sandomierskiej (przed kościołem Najświętszego Serca Jezusowego w Ostrowcu Św.) nie jest przypadkowe. To właśnie dzisiejszą ulicą Sandomierską na wschód ewakuowali się funkcjonariusze Policji Państwowej, Komisariatu Policji w Ostrowcu Św. na początku września 1939 roku. Ówczesny kierownik komisariatu, aspirant Stanisław Bołtuć, odchodząc powiedział: „Nie martwcie się, my tutaj wrócimy”. Po 17 września zostali jeńcami wojennymi. Trafili w ręce najpierw żołnierzy Armii Czerwonej, następnie w ręce NKWD. Zostali osadzeni w obozach przejściowych, później w trzech obozach specjalnych: Ostaszków, Starobielsk i Kozielsk. W marcu 1940 roku zapadła decyzja, że trzeba ich zabić, bo są niebezpieczni dla imperium sowieckiego. Egzekucje odbywały się wiosną 1940 roku.
fot. Łukasz Gridniewski/naOsro.info
Początkowo udało się ustalić 8 nazwisk. Dziś tych nazwisk jest 48. Zapisanych na tablicach przy obelisku z czerwonego piaskowca. To osoby, urodzone, wychowane i związane z Ostrowcem Św. Funkcjonariusze Policji Państwowej. Straży Granicznej, żołnierze, oficerowie służby stałej, oficerowie rezerwy Wojska Polskiego. Kształt pomnika nie jest dziełem przypadku. To realizacja pomysłu Justyny i Tadeusza Karasińskich. Nad bryłą pomnika dominują krzyże. Mają symboliczne znaczenie, przypominają, że początkowo Polaków tych krzyży pozbawiono. Od strony północnej znajduje się urna z ziemią z trzech polskich cmentarzy wojennych: z Charkowa, Twer i Katynia. Jest też godło państwowo które znajdowało się na czapkach żołnierzy Wojska Polskiego, jak również godło, które było usytuowane na czapkach oficerów i funkcjonariuszy Policji Państwowej.
fot. Marzena Gołębiowska/naOSTRO.info
Dziś tuż przy pomniku znaleźć można butelki po alkoholach, opakowania, papierki, a także niedopałki papierosów. Zdarza się, że kostka przed pomnikiem pokryta jest trawą i chwastami. W imieniu mieszkańców z prośbą o objęcie opieką w zakresie bieżącego utrzymania oraz systematycznego sprzątania wokół miejsca pamięci pomordowanych na Wschodzie, zwrócił się Paweł Walesic, radny powiatowy Klubu Prawa i Sprawiedliwości.
– Sąsiedztwo przystanku autobusowego oraz licznie przechodzący pozostawiają często wyrzucone puszki po piwie lub niedopałki papierosów. Zważywszy na sąsiedztwo kościoła oraz pomnika pomoc w tym względzie wydaje się bezdyskusyjna – czytamy w odpowiedzi.
Nie ma chętnych do sprzątania?
Choć w ciągu roku przy pomniku z symbolicznymi zniczami i wieńcami zbierają się delegacje złożone z przedstawicieli władz samorządowych, organizacji, stowarzyszeń, wygląda na to, że nie ma chętnego do sprzątania otoczenia pomnika.
Gmina Ostrowiec Św. odpisała bowiem radnemu, że pomnik znajduje się na działce będącej własnością parafii Najświętszego Serca Jezusowego, będącej własnością Skarbu Państwa, w użytkowaniu wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej „Hutnik”.
– Gmina Ostrowiec nie jest właścicielem przedmiotowych działek i nie partycypowała w kosztach inwestycyjnych budowy pomnika. Nadmienia się, że Gmina Ostrowiec Świętokrzyski zgodnie z podjętym Zarządzeniem Prezydenta Miasta utrzymuje na bieżąco 15 Miejsc Pamięci Narodowej w mieście oraz na miarę posiadanych środków finansowych realizuje niezbędne prace konserwacyjne. Prace polegające na bieżącym utrzymaniu obiektu nie stanowiącego własności Gminy mogłyby zostać potraktowane jako naruszenie dyscypliny o finansach publicznych – czytamy w odpowiedzi na zapytanie radnego, pod którym podpisała się Anna Niedbała, sekretarz Miasta Ostrowca Św.
Nieco inaczej sprawa wygląda z punktu widzenia Spółdzielni Mieszkaniowej „Hutnik”.
Jedynie część pomnika, powstała w roku 2003 obejmuje cztery marmurowe tablice i znajduje się na terenie działki, należącej do Skarbu Państwa, a która oddana została w użytkowanie wieczyste na rzecz Spółdzielni. Działka ta nie jest wykorzystywana na cele statutowe Spółdzielni, która rozważa możliwość wystąpienia z wnioskiem o rozwiązanie użytkowania wieczystego.
– Rozwiązanie kwestii bieżącego utrzymania oraz systematycznego sprzątania wokół pomnika ofiar Zbrodni Katyńskiej zdaniem Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej „Hutnik”, wymaga szerszego spojrzenia, koordynacji i współpracy między instytucjami działającymi na terenie miasta Ostrowca Świętokrzyskiego (Spółdzielnia, parafia instytucje samorządowe, służby mundurowe). Sądzimy, iż nikt z mieszkańców Ostrowca Świętokrzyskiego nie ma wątpliwości, iż jest to miejsce szczególne i, że Ofiarom ku czci którym ten pomnik został wybudowany przysługuje należyta cześć i pamięć. Jednak Spółdzielnia, biorąc pod uwagę jej możliwości i zobowiązania finansowe, nie może całkowicie przejąć obowiązków związanych z utrzymaniem porządku i czystości wokół przedmiotowego pomnika – czytamy w odpowiedzi, pod którą podpisali się Maciej Spurek, prezes Zarządu i Wiesław Nowakowski, zastępca Prezesa do Spraw Techniczno-Eksploatacyjnych.
Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej „Hutnik” zadeklarował, że pracownicy Spółdzielni w sposób doraźny, w związku z wykonywaniem innych czynności porządkowych w tym rejonie, zajmą się sprzątaniem terenu wokół pomnika, z wyłączeniem sprzątania po uroczystościach okolicznościowych.
– Zarząd deklaruje również ze swojej strony chęć współpracy z innymi instytucjami, zainteresowanymi przedmiotowym zagadnieniem, celem wypracowania rozwiązania mającego na celu odpowiednie zabezpieczenie utrzymania porządku i czystości w rejonie Pomnika Ofiar Zbrodni Katyńskiej – brzmi odpowiedź z SM „Hutnik”.
Głos w sprawie zabrała również parafia Najświętszego Serca Jezusowego w Ostrowcu Św., na terenie której znajduje się pomnik, która podkreśla, że w miarę możliwości dba o czystośc tego miejsca.
– Zwracając uwagę na fakt, iż jest to teren otwarty i dostępny dla wszystkich, zasadne jest, aby służby miejskie zatroszczyły się o czystość wokół miejsca pamięci pomordowanych na wschodzie – tłumaczy w swoim piśmie ksiądz Marek Kuliński, proboszcz parafii NSJ.
