Ścieżka geoedukacyjna w Dołach Biskupich to prawdziwa kapsuła czasu!

– To dla nas bardzo ważne wydarzenie z uwagi na to, że jest to duża promocja dla naszej Doliny Świśliny i także samych Dołów Biskupich. Myślę, że wszystkie zalety i walory, jakie w Dolinie Świśliny zostały odkryte będą  poznawane i przekazywane turystom, którzy nas odwiedzają. Wierzymy, że będzie to procentować na przyszłość. Ruch turystyczny już się zaczyna – mówi Maria Pająk, pochodząca z Dołów Biskupich radna Rady Miejskiej z Kunowa, a także przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Dołach Biskupich.

A wszystko zaczęło się od Stowarzyszenia „Witulin nad Świśliną”, którego prezesem jest Paweł Gawron. To dzięki jego determinacji udało się nawiązać współpracę z Państwowym Instytutem Geologicznym  i Państwowym Instytutem Badawczym w Kielcach, a także Uniwersytetem Jana Kochanowskiego w Kielcach. Dzięki wsparciu finansowemu z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego i środkom z gminy Kunów powstał przewodnik, który  przybliża ścieżkę geoedukacyjną. Uroczyste otwarcie ścieżki miało miejsce we wtorek,   26 kwietnia. Składa się ona z pięciu tematycznych tablic z opisem danego stanowiska. Wszystko z myślą o turystach.

Do Dołów Biskupich przyjeżdżają bowiem turyści z całej Polski. Przyciągają ich ruiny  po majątku rodziny Kotkowskich (dziadkach Witolda Gombrowicza), ale także rzeźby wykonane przez Władysława Gałkę, lokalnego artystę, czy malownicze kamieniołomy, które kryją w sobie wiele tajemnic, ale i tragicznych historii.

– Mieszkam akurat przy tej ścianie pełnej dolomitów. Jeszcze w czasach II Wojny Światowej Niemcy wysadzali te skały. Młoda dziewczyna, mieszkanka Dołów Opacich, płukała coś nad rzeką. Nie usłyszała syren i przysypała ją warstwa skał. Nie udało się jej uratować – wspomina Andrzej Zieja, mieszkaniec Dołów Biskupich. 

Władysław Gałka dodaje, że tak malowniczego miejsca jak Dolina Świśliny trudno szukać w innych rejonach Polski. 

– To najlepsza z wizytówek naszej gminy. Nie wyobrażam sobie, że mógłbym mieszkać gdzie indziej, a teraz mam nadzieją, to piękno docenią także inni mieszkańcy Polski – mówi.   

Dzięki ścieżce geoedukacyjnej można wyruszyć w podróż w przeszłość, nawet do 400 milionów lat, poznając przy tym wszystkie walory geologiczne tego miejsca.  

– My sami jesteśmy zaskoczeni tymi wszystkimi informacjami.  Nie zdawaliśmy sobie do tej pory sprawy po czym chodzimy. Kamieniarstwo było od zawsze związane z  Dołami Biskupimi. Pamiętam, gdy była czynna kruszarnia piaskowca. Budziły nas syreny, alarmujące o tym, że będzie wydobycie. Z piaskowca słynie Witulin, Doły Opacie, czyli miejsce, gdzie rozpoczyna się ścieżka –  z dolomitów – przypomina Maria Pająk. 

Andrzej Mazur, mieszkaniec Dołów Biskupich i członek Stowarzyszenia „Witulin nad Świśliną” w Dołach Biskupich,  podkreśla zaś, że nie byłoby ścieżki, ani rozwoju Dołów Biskupich,  gdyby nie determinacja Pawła Gawrona, prezesa Stowarzyszenia „Witulin nad Świśliną”. To właśnie dzięki jego inicjatywie powstała już wiejska biblioteka, a także Izba Pamięci, bez której mieszkańcy Dołów Biskupich nie wyobrażają sobie tej miejscowości. W ubiegłym roku tuż przed budynkiem byłej szkoły ustawiona została rzeźba, przedstawiająca fabrykę tektury „Witulin”, autorstwa Władysława Gałki.

–  Myślimy w jaki sposób jeszcze bardziej wypromować naszą miejscowość. Być może wydamy lokalny przewodnik, który zachęci mieszkańców do odwiedzania tego miejsca. W planach mamy również ulotki, które byłyby rozprowadzone w ogólnodostępnych miejscach  –  mówi Maria Pająk. 

O tym, że ścieżka geoedukacyjna w Dołach Biskupich to swoista kapsuła czasu przypominają  Anna Fijałkowska-Mader, doktor habilitowany, pracownik Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego i Państwowego Instytutu Badawczego w Kielcach, a także kustosz Muzeum Geologicznego w tymże oddziale i  Piotr Szrek, zastępca dyrektora do spraw badań i rozwoju w Państwowym Instytucie Geologicznym i Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie. 

– Mamy tu przepięknie wyeksponowane stanowiska geologiczne, dlatego nie było najmniejszych problemów, aby je odnaleźć. To, czego tutaj naprawdę nie było, to świadomości mieszkańców, o tym, jakie „perełki” na swoim terenie, dosłownie „za płotem”, mają. Dzięki ścieżce, która powstała, możemy odbyć spacer historyczny, który zaczyna się 390 milionów lat temu, a kończy się, w zasadzie dzisiaj. Skały z poszczególnych okresów geologicznych, możemy na tym krótkim uroczym odcinku Doliny Świśliny zobaczyć. Odsłonięcia powstały także przy współudziale człowieka,  dlatego, że już od wielu wieków prowadzono tutaj eksploatację skał, głównie piaskowców, później dolomitów i ta eksploatacja stanowiła ważny filar rozwoju gospodarczego  Doliny Świśliny i okolic. To taka niezwykła kapsuła czasu. Na odcinku 3,5 km możemy prześledzić spory kawał dziejów Ziemi – mówi Anna Fijałkowska-Mader, która podkreśla, że skały z Dołów Biskupich były słynne nie tylko w Polsce, ale eksportowano je również poza jej granice.

Spacer ścieżką geooedukacyjną poleca wszystkim uczniom szkół podstawowych i średnich. 

– To doskonała okazja, aby młodzież uzmysłowić jakie skarby mają na swojej ziemi, żeby umiały na nie patrzeć, doceniać. Nie tylko kopać, przypadkowy kamień na drodze, ale móc też o tym kamieniu coś powiedzieć – wyjaśnia.

Piotr Szrek, zastępca dyrektora do spraw badań i rozwoju w Państwowym Instytucie Geologicznym i Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie wyjaśnia, że ścieżka to miejsce,gdzie w praktyce sprawdzić można wiedzę, zdobytą z przewodnika. 

– Książka to jedno. Można zdobyć wiedzę teoretyczną, przygotować się, nastawić się, narobić sobie nadziei. Tutaj już w sposób praktyczny można to sprawdzić. Mam nadzieję, że nie jeden z naszych naszych młodszych następców znajdzie coś takiego, co spowoduje, że zainteresuje się skamieniałościami, zainteresuje się przyrodą, znajdzie coś takiego, co sprawi, że kolejne ścieżki w regionie, kolejne tego typu ciekawe obiekty, będą tak samo świetnie wyeksponowane i rozpromowane, jak ta ścieżka tutaj w Dołach Biskupich – mówi Piotr Szrek. Dodaje, że jego ulubionym przystankiem na ścieżce jest kamieniołom w Dołach Opacich.

–  Dewon, to okres w dziejach, w którym się specjalizuję i jest tu świetnie wyeksponowany. Poza tym, że pokazuje bardzo ciekawy profil, to jest do tego niezwykle malowniczy. Przyjście tutaj w słoneczny dzień jest niesłychanym doznaniem estetycznym. Skały swoimi barwami i cieniami zachwycą  każdego, bez względu na to, czy wie na co patrzy, czy też nie. Gwarantuję niepowtarzalne wspomnienia – podsumowuje.

Lech Łodej burmistrz miasta i gminy w Kunowie podkreśla, że ścieżka geoedukacyjna, to kolejna z wizytówek gminy Kunów.

– Mamy ruiny po walcowni, mamy bociany z Nietuliska Dużego, mamy piękny dworek w Chocimowie, wąwozy lessowe, kunowski wodospad, a teraz także tę atrakcję w Dołach Biskupich. Wspiera nas świat naukowy, to bardzo ważne i pokazuje też rangę tego miejsca. Mamy tu elementy geologiczne na skalę światową. Po wykonaniu tych podstawowych i zarazem najważniejszych inwestycji w gminie Kunów, chcemy rozwijać także turystykę.. Gmina Kunów jest wyjątkowa. Warto pokazać to całej Polsce – mówi Lech Łodej. 

W uroczystościach uczestniczyli także świętokrzyscy parlamentarzyści: senator Jarosław Rusiecki i poseł Andrzej Kryj.

O historii Dołów Biskupich pisaliśmy tutaj:

Maria Pająk: Takie tereny wybraliśmy: pagórki, urokliwe miejsca i to nas chyba urzekło! Niezwykłe dzieje Dołów Biskupich!

Galeria foto: Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info