Projektant warszawskich parków, budowniczy kościołów i kolekcjoner dzieł sztuki…

– Podczas sesji zostaną przypomniane m.in. takie osoby jak: Stefan Szyller – architekt i konserwator zabytków, autor m.in. projektu rozbudowy ostrowieckiego kościoła św. Michała Archanioła, Tadeusz Rekwirowicz – projektant budynków sakralnych, osiedla, obiektów sportowych, kulturalnych, szkolnych, a także żelaznych bram-krat do kościołów, pomników wzniesionych w miejscach straceń z czasów II wojny światowej, mebli, Józef Reński – architekt i urbanista, architekt miejski Ostrowca Św., patron jednej z ostrowieckich ulic, inż. arch. Roman Feliński – autor planu regulacji przestrzennej Ostrowca, Franciszek Szanior – ogrodnik, projektant Parku Miejskiego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Ostrowcu, Leandro Jan Ludwik Marconi – architekt pałacu w Częstocicach – wyjaśnia Monika Bryła-Mazurkiewicz, prezes Centrum Krajoznawczo-Historycznego imienia profesora Mieczysława Radwana.

Na program sesji złożą się: trzy wykłady monograficzne uzupełnione o prezentacje multimedialne poświęcone architektom, budowniczym i urbanistom, którzy działali w Ostrowcu. Wśród prelegentów znaleźli się: Agnieszka Barańska, która opowie o „Działalności architektonicznej Stefana Szyllera w Ostrowcu”, Waldemar Brociek z wykładem na temat „Tadeusza Rekwirowicza – architekta i budowniczego”, Monika Bryła-Mazurkiewicz – „Bracia Józef i Edmund Reńscy – życie i działalność”, przygotowana została także prezentacja pt. „Ostrowieckie perły architektury i ich twórcy”, ukazująca najważniejsze obiekty architektoniczne, które wpisane są w pejzaż naszego miasta. Nie zabraknie niespodzianki – na sesje popularnonaukową zaproszeni zostali bowiem potomkowie „budowniczych” Ostrowca Świętokrzyskiego, którzy potwierdzili swoją obecność.

– We wrześniu już po raz 27. świętujemy Europejskie Dni Dziedzictwa. W tym roku będą one przebiegać pod wspólnym hasłem przewodnim „Polski splot”. W tegoroczne obchody EDD włączyło się także Centrum Krajoznawczo-Historyczne im. prof. Mieczysława Radwana w Ostrowcu Św., które przygotowało bogaty program obchodów – mówi Monika Bryła-Mazurkiewicz.

Przypomnijmy, że Europejskie Dni Dziedzictwa zaliczane są do najważniejszych wydarzeń społeczno-edukacyjnych o zasięgu ogólnoeuropejskim, których głównym celem jest edukacja historyczna i kulturalna oraz promowanie różnorodności regionalnego dziedzictwa kulturowego.

Idea Europejskich Dni Dziedzictwa narodziła się 3 października 1985 r. w Grenadzie podczas II Konferencji Rady Europy. Francuski minister kultury zaproponował wtedy rozszerzenie na całą Europę zainicjowanych we Francji rok wcześniej „Dni Otwartych Zabytków”, podczas których po raz pierwszy wszyscy mogli bezpłatnie zwiedzać obiekty niedostępne na co dzień. Przez kolejne lata inicjatywa ta cieszyła się dużym zainteresowaniem i poparciem społecznym. W 1991 r. zainspirowało to Radę Europy do ustanowienia Europejskich Dni Dziedzictwa.

Organizatorzy Europejskich Dni Dziedzictwa zapewniają bezpłatny dostęp do zabytków i innych obiektów kultury. Proponują także wiele innych atrakcji, takich jak: koncerty, wystawy, wykłady, kiermasze, różne warsztaty edukacyjne. Zachęcają do obcowania z kulturą i zabytkami, popularyzują wśród społeczeństwa regionalne tradycje i zwyczaje. Polska włączyła się w obchody EDD w 1993 r., region świętokrzyski w 1995 r., a Ostrowiec Świętokrzyski dopiero w 2007 r.

– W 2007 r. razem z Tadeuszem Krawętkowskim organizowaliśmy po raz pierwszy w Ostrowcu Św. EDD. Wówczas przygotowaliśmy i realizowaliśmy dwudniową sesję popularnonaukową pt. „Drogi rozwoju Ostrowca Świętokrzyskiego – w 410. rocznicę powstania Ostrowca i 70. rocznicę powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego”, uzupełnioną o część terenową w postaci dwóch wycieczek: autokarowej i rowerowej uwieńczonych wspólnym ogniskiem turystycznym. Od tamtego czasu rokrocznie włączaliśmy się w obchody EDD, realizując pod ich szyldem: sesje popularnonaukowe, wykłady monograficzne, warsztaty dla dzieci i młodzieży, a także wycieczki krajoznawcze: autokarowe i rowerowe. W ubiegłym roku znaleźliśmy się w gronie organizatorów najciekawszych wydarzeń kulturalnych EDD. 7 grudnia 2018 r. podczas gali podsumowującej ubiegłoroczną edycję EDD z rąk Bartosza Skaldawskiego – dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa i Beaty Bauer – kierownika Działu Kształcenia i Wydawnictw NID odebraliśmy wyróżnienie. W bieżącym roku w ramach EDD zaplanowaliśmy również kilka wydarzeń – przypomina Monika Bryła-Mazurkiewicz.

Najważniejszym z nich jest sesja popularnonaukowa zadedykowana architektom, budowniczym i urbanistom działającym w Ostrowcu pt. „Ci, co Ostrowiec budowali – rzecz o architektach, budowniczych, urbanistach”.

Stawia sobie ona za cel spopularyzowanie wśród mieszkańców Ostrowca Świętokrzyskiego sylwetek architektów, budowniczych oraz urbanistów, których drogi zawodowe przecięły się w naszym mieście. Kształtowali oni wizerunek miasta, projektując rozmaite budynki, zarówno użyteczności publicznej jak i prywatne, sakralne i świeckie, odpowiadali za układ przestrzenny miasta projektując osiedla czy parki. Będą wśród nich osoby, które były związane z Ostrowem rodzinnie czy zawodowo, jak i osoby, które wzbogacały tkankę urbanistyczną miasta pojedynczymi projektami. Sesja odsłoni wiele nieznanych dotąd faktów z dziejów architektury miasta.

Sobotnia sesja wpisuje się w cykl przedsięwzięć popularnonaukowych, które pomysłodawcy projektu realizują nieprzerwanie od 2008 r. pn. „Wielkie Postacie Ziemi Ostrowieckiej”.

– Dotychczas w ramach tego cyklu przygotowywaliśmy i realizowaliśmy sesje popularnonaukowe i wykłady zadedykowane znanym w środowisku ostrowieckim lekarzom, naukowcom, hutnikom, społecznikom. W 2017 r. zorganizowaliśmy sesję poświęcą członkom rodziny hrabiów Łubieńskich zasłużonych dla rozwoju przemysłu ostrowieckiego. W 2018 r. w ramach cyklu zrealizowaliśmy sesję zadedykowaną duchownym ostrowieckich parafii rzymskokatolickich – dodaje prezes Centrum.

Tym razem wydarzenie postanowili poświęcić architektom, budowniczym i urbanistom, którzy działali w Ostrowcu Świętokrzyskim, a efekty ich pracy w postaci pojedynczych obiektów, a nieraz i całych zaprojektowanych przestrzeni (osiedli czy parków) możemy podziwiać do dziś.

Dlaczego akurat architekci?

– W bieżącym roku tematyka Europejskich Dni Dziedzictwa będzie koncertować się wokół kwestii odbudowy państwa polskiego po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Udział architektów, budowniczych, urbanistów w dziele odbudowy kraju zarówno po 1918 r., jak i po zakończeniu II wojny światowej jest oczywisty – tłumaczy Monika Bryła-Mazurkiewicz.

Wykłady wygłoszą ostrowieccy historycy-regionaliści reprezentujący miejscowe środowisko naukowe: Agnieszka Barańska, Waldemar Brociek i Monika Bryła-Mazurkiewicz.

Monika M. Bryła-Mazurkiewicz, to historyk, regionalista, absolwent KUL, autorka, współautorka i redaktor publikacji o tematyce regionalnej (w tym: „Wielkie postaci Ziemi Ostrowieckiej”, jubileuszowej monografii rzemiosła ostrowieckiego, monografii gminy Bodzechów, monografii kościoła i parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Ostrowcu Św., „Monografii szkoły w Podgórzu”), organizatorka sesji popularnonaukowych i imprez krajoznawczo-turystycznych, autorka blogów o tematyce regionalnej; Waldemar R. Brociek – historyk, regionalista, muzealnik, absolwent UJ, wieloletni kustosz Działu Historii MHA w Ostrowcu Św., od 2018 r. pracownik i organizator Izby Tradycji Cukrownictwa otworzonej na terenie dawnej cukrowni „Częstocice”, autor ponad 20 wystaw muzealnych, autor oraz współautor opracowań historycznych i artykułów, współzałożyciel i redaktor kwartalnika Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego „NUMMUS Ostrowieckie Zapiski Numizmatyczne”, a także Agnieszka Barańska – historyk, muzealnik, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletni pracownik merytoryczny Muzeum Historyczno-Archeologicznego (Działu Naukowo-Edukacyjnego).

– Przygotowując sesje popularnonaukowe czy wykłady monograficzne do udziału wydarzeniach w charakterze prelegentów zapraszamy na ogół przedstawicieli lokalnego środowiska naukowego. To są najlepsi ambasadorowie naszego miasta. Znają jego historię, jego tradycję, specyfikę. To są osoby z miastem związane poprzez miejsce urodzenia, zamieszkania, pracę. Nikt tak jak oni pięknie nie opowie historii miasta. Zależy nam na promocji naszego lokalnego środowiska naukowego, na pokazywaniu dorobku osób, które zdecydowały się po studiach mieszkać i pracować w Ostrowcu Św. Wszystkie te osoby są absolwentami renomowanych uniwersytetów – wyjaśnia prezes Centrum.

Sesja rozpocznie się o godzinie 11.00 w Osiedlowym Domu Społecznym „Malwa”, os. Stawki 45. Wstęp wolny.

To nie jedyne wydarzenie przygotowane przez Centrum Krajoznawczo-Historyczne w ramach EDD. 14 września, na godzinę 20.00 zaplanowano bowiem „Nocne zwiedzanie Ostrowca na bis”, a 18 września – wykład monograficzny pt. „Legioniści w Jakubowicach. Przyczynek do dziejów Legionów Polskich na Ziemi Sandomierskiej”, realizowany w ramach projektu „Ciebie jedną kocham…- czyli historycznym szlakiem przez Świętokrzyskie” (VI edycja). Wygłosi go historyk Marek Lis.

Sesja współfinansowana jest z budżetu gminy Ostrowiec Świętokrzyski