Dziś (6 listopada) w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie Krzemionki odbyło się seminarium pn. Park Kulturowy w teorii i praktyce. W ramach wydarzenia odbędzie się sesja „Funkcjonowanie wybranych parków kulturowych w Polsce”, a także warsztaty z udziałem ekspertów i zaproszonych gości.
Uczestnicy dzisiejszego wydarzenia mogli dowiedzieć się m.in. na czym polega idea Parku Kulturowego. Stąd też do udziału w niej zaproszeni zostali prelegenci z zewnątrz, którzy albo przygotowywali, albo skutecznie utworzyli kilka tego typu parków.
– Te udane realizacje z różnego rodzaju problemami, z którymi się stykali projektanci, zostały omówione w pierwszej części spotkania. W drugiej części zaprezentowaliśmy koncepcje wstępną zasięgu zakresu kulturowego pradziejowego górnictwa krzemienia w rejonie Krzemionek, ale nie tylko, bo będzie on obejmował teren czterech gmin: Wojciechowice, Ćmielów, Bodzechów i Ożarów. Liczymy, że przedstawiciele samorządów, którzy pojawili się właśnie w tej drugiej części w licznym gronie, zyskali już na tyle dużą wiedzę i orientację, na czym ta idea polega, że kolejne spotkania, będą już dotyczyły konkretnych zapisów, związanych z planem ochrony takiego parku, z ustaleniami, co ma się znaleźć w uchwałach, które będę realizowane tak naprawdę przez rady gmin – tłumaczył Andrzej Przychodni, dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki.
Ustalono także, że miejscem tych spotkań, będzie Muzeum, które wzięło na siebie także obowiązek koordynacji prac i przygotowania pewnej części dokumentacji z udziałem ekspertów zewnętrznych, deklarujących pomoc.
Andrzej Przechodni ocenia dzisiejsze seminarium, jako bardzo udane. Przypomina także, że Krzemionki Opatowskie są nazwą historyczną, z czasów, kiedy to Stefan Krukowski, jeden z badaczy Krzemionek, właśnie od strony Opatowa wkroczył na teren wsi Krzemionki i tak je właśnie nazwał.
– Wyróżnił je w ten sposób ponieważ trudno Krzemionki Opatowskie pomylić z jakimkolwiek innym miejscem w Polsce, ale z drugiej strony spowodował trochę zamieszania, ponieważ Krzemionki Opatowskie blisko Opatowa się nie znajdują i jest to zwłaszcza z perspektywy mieszkańców Ostrowca Świętokrzyskiego, którzy czują się z Krzemionkami w sposób szczególny związani, niezbyt szczęśliwa nazwa. W tej chwili promujemy nazwę Krzemionki, czyli taką, która w ministerstwie nie obowiązywała przed wojną. Oczywiście wieś Krzemionki została przeniesiona, bo w momencie, kiedy nastąpił wykup z inicjatywy regionalistów i naukowców tych terenów, wieś została przesiedlona za Wisłę i tam funkcjonuje nadal jako wieś Krzemionki. Aktualnie znajdujemy się na terenie pewnego rodzaju wsi widmo, ale nie o widmowość chodzi, a o fakt, żeby powiązać tę tradycje badań przedwojennych, prowadzonych od momentu odkrycia Krzemionek jeszcze przez Henryka Samsonowicza, z czasem współczesnym. Wydaje mi się, że takie połączenie razem z logotypem UNESCO samej nazwy Krzemionki jest w tej chwili jednym z głównych zadań promocyjnych, stojących przed Muzeum Historyczno-Archeologicznym w Ostrowcu Św. – tłumaczył dyrektor.
Podkreśla także, że plan szeregu działań promocyjnych omawiać będzie z załogą.
– Oczywiście mam pewne idee, pewne pomysły. Wszystko rozbija się o realia finansowe. W tej chwili naszym podstawowym zadaniem jest zakończenie prac remontowych, które są prowadzone zarówno na terenie rezerwatu, jak również na terenie Pałacu Wielopolskich. W związku z tym większa część powierzchni muzealnej, którą moglibyśmy udostępnić dla zwiedzających, jest po prostu nieczynna. Szanse promowania są mniejsze, ale mamy też czas na przygotowanie tego, co jest obligatoryjne dla nas, czyli wypełnienie warunków, które nałożył na nas Światowy Komitet. Temu też służyło dzisiejsze seminarium – dodał Andrzej Przychodni.
O tym, że przed samorządami duże zadanie przypomina także profesor Zbigniew Myczkowski, Członek Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS, rzeczoznawca Ministra Kultury w zakresie opieki nad zabytkami w dziedzinie: architektura i budownictwo, urbanistyka oraz krajobraz kultury.
– Mamy dzisiaj panujące wszech obecnie prawo zysku, które każe nam przeliczać konia wyścigowego na ilość kabanosa, który można natychmiast z niego wyprodukować i sprzedać z zyskiem. To jest właśnie ta odwieczna walka pomiędzy ceną, a wartością. Nie możemy za byle jaką cenę dyskutować z wartością, która ma wymiar światowy – apeluje profesor Zbigniew Myczkowski. Dodaje także, że po tym co zarysował dyrektor muzeum, to ręce same rwą się do pracy, bo Park Kulturowy jest to rzecz do wykonania i do zrobienia.
– Wymaga to oczywiście przede wszystkim dobrej woli ze strony samorządów. Rozumiem, że w liście intencyjnym wyraziły swoją chęć w zaangażowanie się w projekt już w czasie procedowania wpisu. Jest to olbrzymie zadanie logistyczne, wymagające skonstruowania dobrego zespołu, który będzie dobrze funkcjonował w lokalnych uwarunkowaniach, w związku z tym tutaj na pewno są wskazani fachowcy miejscowi, z jakimś udziałem ekspertów i doradców zewnętrznych. To są rzeczy, które mogą i powinny być dofinansowywane również z pieniędzy centralnych, dlatego, że ranga obiektu jest jednoznaczna. Nie tylko krajowa, ale i międzynarodowa. Tutaj może nastąpić konkretna współpraca pomiędzy Ministrem Kultury, a Ministrem Środowiska, który to z kolei dysponuje w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska priorytetem, który się nazywa ochrona bioróżnorodności biologicznej i krajobrazowej W ramach tego priorytetu można jak najbardziej szukać finansowania do przeprowadzenia opracowania takiej dokumentacji, może nie w całości, ale w formie dofinansowania – przypomina profesor.
Dodaje także, że czasu na utworzenie Parku Kulturowego nie ma zbyt wiele, bo mamy na to zaledwie dwa lata, jednak jeśli zaczniemy działać od zaraz to to wielkie wyzwanie, powinno przymnożyć lokalnym gminom prestiżu, znaczenia i realnego programu społecznego zatrudnienia bardzo wielu osób w obsłudze tego miejsca, jest ono bowiem bardzo rozległe. Podkreśla, że Rezerwat Krzemionki to miejsce wyszczególnione we wszystkich informatorach chociażby sieci Hilton.
– Cały świat już o nim wie. Co zrobimy z tymi, którzy zechcą przyjechać i je zobaczyć. Powinni być dobrze obsłużeni, znakomicie zakwaterowani i poinformowani – podsumowuje Zbigniew Myczkowski.
Przypomina także, że problemem może okazać się potencjalne złoże znajdujące się w strefie buforowej rezerwatu, które może być eksploatowane jako gospodarka przemysłowa.
– I to już jest konflikt, ale wydaje mi się, że do pogodzenia. Cała rzecz polega na tym, jak wyważyć proporcje. Tym bardziej, że jeśli dobrze zrozumiałem dyskusję, to złoże jest już w strefie buforowej, co na pewno ułatwia pewne myślenie nad tym, ale nie zmienia faktu, że gdyby ono powstało na jakąś ogromną skalę,Krzemionki mogą się znaleźć na liście tzw. dziedzictwa zagrożenia i to powodowałoby ich usunięcie z listy. To jest sytuacja, której sobie nie życzymy – kwituje.
W seminarium wzięli udział zarówno zarządcy polskich parków kulturowych i obiektów światowego dziedzictwa UNESCO, jak i przedstawiciele Muzeum Archeologicznego i Rezerwatu Krzemionki, Narodowego Instytutu Dziedzictwa, samorządów, służb ochrony zabytków i przyrody, ekspertów w zakresie ochrony zabytków i planowania przestrzennego, Lasów Państwowych, społeczności lokalnych i stowarzyszeń działających na rzecz rozwoju gmin oraz inwestorów.
