Otwierając obrady, marszałek Andrzej Bętkowski powitał wszystkich uczestników biorących osobiście i zdalnie udział w posiedzeniu na ziemi świętokrzyskiej.
– Nie konkurujemy, a współpracujemy, wspólnie inicjujemy działania, mogące wspierać rozwój poszczególnych województw – powiedział marszałek Andrzej Bętkowski. – Jestem przekonany że trwająca świętokrzyska prezydencja tego gremium będzie okresem wytężonej pracy, a wypracowane wnioski będą owocne, wspólne ustalenia pozwolą na rozwój wszystkich polskich regionów. Za nami pierwsze narady zespołów problemowych i eksperckich. Po 2 latach trwania kryzysu zdrowotnego mierzymy się z nowym zagrożeniem, jakim jest atak na Ukrainę, z tragedią uchodźców, którym Polska pomaga, których Polska obejmuje wsparciem w zakresie opieki zdrowotnej, społecznej, edukacji, pomocy w znalezieniu pracy. W obliczu nowych wyzwań ważne jest współdziałanie, które jest wyzwaniem, ale i dobrym doświadczeniem. Myślmy lokalnie, działajmy regionalnie, rozwijajmy Europę, współpracujmy wypracowując kompromisy, bądźmy wzajemnymi partnerami – podkreślił marszałek.
W obradach wziął udział minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda. Minister zwrócił uwagę na sytuację polityczną, jaka musi zostać uwzględniona w negocjowaniu wysokości środków finansowych, o które Polska ubiega się z UE.
– Dla Polski sytuacja wojny za naszą granicą to wielkie wyzwanie, szacuje się, że około 4 mln uchodźców z Ukrainy pojawi się w naszym kraju. Myślimy o tym, by obywatele ukraińscy uciekający przed zawieruchą wojenną, przebywający w Polsce byli chronieni, mieli opiekę, pomoc finansową, szansę na pracę, edukację, opiekę zdrowotną – mówił minister Grzegorz Puda. – Zależy nam na tym, by wsparcie otrzymali także Polacy, niosący pomoc, udostępniający swoje domy, organizujący materialne, logistyczne wsparcie. Obecnie nie mamy żadnych środków europejskich, które moglibyśmy przeznaczyć na ten cel. Potrzebny jest nowy fundusz, dodatkowe pieniądze, by skutecznie, szybko i celowo nieść pomoc. Obawiamy się także, że wyczerpanym walką z pandemią i ofiarnie organizującym pomoc dla Ukrainy regionom może zabraknąć w rozpoczynającej się perspektywie finansowej środków na tzw. wkłady własne w projekty, współfinansowane z pieniędzy unijnych. Identyfikujemy ryzyko kryzysu na Ukrainie w odniesieniu do szans realizacji zakładanych inwestycji, wiedząc o sytuacji na rynku pracy, o odpływie pracowników ukraińskich z polskich firm. Mamy nadzieję, że szybko uda nam się proces negocjacyjny z Komisją Europejską zakończyć, wypracować takie rozwiązania, które pozwolą nam na pomoc innym i własny rozwój – podkreślił Grzegorz Puda.
Dyskusja uczestników obrad w pierwszej części spotkania skupiła się na temacie finansów, czyli prowadzonych z Komisją Europejską negocjacjach dotyczących kształtu programów regionalnych dla poszczególnych województw na lata 2021 -2027.
W nowej perspektywie budżetu funduszy unijnych na lata 2021-2027 Polska ma otrzymać największe środki od początku członkostwa w Unii Europejskiej – będzie to około 76 mld euro. Środki unijne w nowej perspektywie unijnej na lata 2021-2027 zostaną przeznaczone między innymi na badania, innowacje, przedsiębiorczość, infrastrukturę, klimat i ochronę środowiska, energetykę, cyfryzację, edukację i sprawy społeczne.
Każde z województw prowadziło szerokie konsultacje społeczne nowego projektu swojego programu regionalnego. W Świętokrzyskiem spotkania z przedstawicielami przedsiębiorców, samorządów, organizacji pozarządowych, z mieszkańcami zakończyły się pod koniec 2021 roku, ich uczestnicy aktywnie dyskutowali o tym, jaką kwotą będzie dysponował region świętokrzyski w rozpoczynającej się perspektywie unijnej, na jakie zadania będzie można przeznaczyć funduszowe wsparcie i jakie są priorytety w tym zakresie na najbliższe lata.
Negocjacje z Komisją Europejską kształtu tzw. Umowy Partnerstwa rozpoczęły się w styczniu bieżącego roku, a prowadzone spotkania pozwolą na omówienie zakresu wsparcia w poszczególnych celach polityki z uwzględnieniem wszystkich części umowy i zagadnień, które ich dotyczą. W trakcie konwentu o najważniejszych kwestiach wynikających z prowadzonych negocjacji rozmawiały z przedstawicielami samorządów województw uczestniczące zdalnie w obradach przedstawicielki UE: Emma Toledano Laredo, dyrektor Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej oraz Manuela Geleng, dyrektor Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego. Mówiono m.in. o newralgicznych obszarach dyskusji, propozycjach możliwości znalezienia źródeł finansowych, dających możliwość wspierania uchodźców z Ukrainy oraz instytucji i organizacji pozarządowych niosących im pomoc.
– Europejska polityka spójności ma obecnie szansę faktycznie udowodnić, że my Europejczycy możemy być bardzo elastyczni i szybko oraz skutecznie reagować na zmieniającą się rzeczywistość, na gwałtowne przemiany społeczne, kryzys humanitarny, procesy migracyjne, gwałtownie występujące potrzeby wzmożonej opieki zdrowotnej – powiedziała Emma Toledano Laredo, dyrektor Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej. – To nowe wyzwania, które musimy dostosować w trwającej dyskusji o kształcie funduszy unijnych.
Emma Toledano Laredo zwróciła uwagę także na inne niezmiernie istotne kwestie, m.in. na kryzys energetyczny i potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa dostaw ropy oraz gazu ziemnego dla odbiorców europejskich, sytuację klimatyczną w Europie, groźbę suszy, kryzys żywnościowy, ale też na plany rozwoju transportu, rozwój obszarów miejskich, inwestycje w infrastrukturę ochrony zdrowia i edukacji.
Wizję procesu negocjacji regionalnych omówiła Manuela Geleng, dyrektor Dyrekcji Generalnej ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego. Wśród wyzwań społecznych, czekających polskie regiony dyrektor Geleng wymieniła m.in. kwestię pomocy uchodźcom z Ukrainy i stworzenie im dedykowanych lokalnych programów integracyjnych, otwartego spojrzenia na możliwość włączenia uchodźców w zmieniającą się sytuację polskiego rynku zatrudnienia. Ważne jest, by stawiać na nasze nowe umiejętności, wiedzę techniczną i umiejętności technologiczne, gwarantujące rozwój gospodarki, wspierające kształcenie młodych ludzi jak i dorosłych, znajdujących się na rynku pracy i mających często problemy z dostosowaniem się do zmieniającej się rzeczywistości zawodowej. Wśród wyzwań Manuela Geleng wskazała na starzenie się społeczeństw, a w konsekwencji na idące za tym procesem konieczne wspieranie rozwoju opieki społecznej i zdrowotnej dla seniorów, przeciwdziałanie ich wykluczeniu, rozwijanie form wsparcia w miejscu zamieszkania, prewencję wykluczenia społecznego seniorów.
Więcej informacji o obradach z udziałem przedstawicieli samorządów województw w Kielcach odnaleźć można na stronie internetowej Konwentu Marszałków Województw RP.
