Jak wyjaśnia Małgorzata Jaszczołt, kustosz w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie: – „Dożynki są związane z gospodarką folwarczną. Według źródeł sięgają XVI wieku. Jako takie były organizowane przez dziedziców, by podziękować żeńcom za ich pracę w polu przy żniwach: urządzając ucztę i zabawę przy muzyce na dechach. Dla mieszkańców wsi, pojmujących rzeczywistość w sposób mityczny (chociaż i nam dzisiaj, nie jest całkiem obce takie myślenie), ważny był także moment pozostawiania ostatniej kępki zboża, zwanej przepiórką, kozą, pępkiem, wiązanką, przyozdabianej w kwiaty i wstążki, która miała jak wierzono znaczenie magiczne i mógł ją ściąć wyłącznie najlepszy kośnik lub gospodarz i wręczyć gospodarzowi, który rewanżował się tzw. pępkowym, czyli poczęstunkiem. Na Podlasiu i Kurpiach ciągnięto wokół przepiórki po ściernisku kolejno wszystkie dziewczyny-żniwaczki, co nazywano „oborywaniem przepiórki”. Ostatnie kłosy były także wplatane obowiązkowo w wieniec dożynkowy, który wyplatały żniwiarki, pod kierunkiem przodownic – chodziło o połączenie „końca z początkiem”, co miało zapewnić pomyślną wegetację w nowym roku (ziarno z niego dodawano do pierwszego siewu).”
I choć święto plonów, zwane także wyżynki, obżynek, okrężne ewaluowało wciąż olbrzymią rolę odgrywa we współczesnej historii gminy Bałtów.
– W ubiegłym roku niestety dożynki nie mogły się odbyć. W ich organizacji przeszkodziła nam pandemia koronawirusa i związane z nią obostrzenia. Wiemy, jak ważne to święto dla naszych rolników, a także jak bardzo społeczeństwo wyczekuje imprez integracyjnych. Wychodząc im naprzeciw, a także korzystając z korzystnej sytuacji epidemiologicznej, już w sobotę zapraszamy na „Pałacowe Wzgórze” w Bałtowie – mówi Hubert Żądło, wójt gminy Bałtów.
Wyjaśnia, że zależy mu na tym, aby integracja między mieszkańcami poszczególnych miejscowości w gminie była coraz większa, zwłaszcza, że gmina Bałtów na specyficzne ukształtowanie terenu, a miejscowości są bardzo „rozrzucone”.
– Liczyłem na to, że w tym roku odbędą się powiatowe dożynki właśnie w naszej miejscowości, wystosowałem pismo do pani starosty powiatu ostrowieckiego, czy starostwo planuje zorganizować dożynki powiatowe, ponieważ nasza gmina jest gotowa podjąć się roli współorganizatora. Dostałem odpowiedź, że ze względów pandemicznych, starostwo w tym roku ograniczy się tylko do uroczystości kościelnych. Po konsultacji z radnymi, zdecydowaliśmy, że niezależnie od tego, co wydarzy się we wrześniu, planujemy dożynki. Dziś wiemy, że była to dobra decyzja – tłumaczy wójt.
Dodaje, że mieszkańcy cieszą się, że dożynki wróciły na „Pałacowe Wzgórze”, jak podkreślają w rozmowach „wróciły na swoje miejsce”.
Swoje świętowanie rolnicy z gminy Bałtów rozpoczną od uroczystej Mszy Świętej, jaka odprawiona zostanie w kościele pod wezwaniem Matki Bożej Bolesnej w Bałtowie. Około godziny 14.30 rolnicy, mieszkańcy, zaproszeni goście, w asyście pocztów sztandarowych przejdą na „Pałacowe Wzgórze”, gdzie rozpocznie się część oficjalna: przekazanie chleba dożynkowego, przemówienia. O 15.30 zaplanowano koncert Orkiestry Dętej z Sienna, o 16.00 ośpiewanie wieńców dożynkowych, występy zespołów ludowych, a także podziękowanie za wieńce. O 17.00 na scenie wystąpi zespół ReVers, a o 18.00 – gwiazda wieczoru, Zespół Defis. Do 22.00 zaś mieszkańcy bawić się będą mogli przy muzyce Master Team.
Będzie można skorzystać także z terenowego biura spisowego i zaszczepić się przeciwko COVID-19.
