Zgodnie z danymi statystycznymi Federacji Polskich Banków Żywności (FPBŻ) w Polsce jest ok. 1,6 mln osób żyjących w skrajnym ubóstwie, a sytuacja pandemii jeszcze bardziej pogłębiła ten problem. Nie są to jednak wszystkie osoby, które potrzebują wsparcia w postaci żywności. Potrzebujących Polaków może być nawet 5-6 mln – ocenia FPBŻ.
Według Caritas Polska „w Polsce marnuje się ok. 9 mln ton żywności rocznie. Blisko połowa tej ilości przypada na gospodarstwa domowe. Najwięcej marnuje się pieczywa, owoców, wędlin i warzyw. Powodem jest najczęściej przegapienie terminu ważności, zła jakość kupionych produktów, bądź po prostu kupowanie zbyt dużych ilości jedzenia”. Te statystyki rosną najbardziej w święta oraz latem, kiedy jest sezon na wyjazdy i grillowanie.
Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności, która weszła w życie 18 września 2019 r., sklepy i hurtownie spożywcze o powierzchni powyżej 250 m kw., (przez pierwsze dwa lata obowiązywania nowych przepisów powyżej 400 m kw.), których połowa przychodów pochodzi ze sprzedaży żywności, muszą zawierać z organizacjami pozarządowymi umowy na nieodpłatne przekazanie niesprzedanej żywności. Chodzi przede wszystkim o produkty, które zostały wycofane ze sprzedaży ze względu na wady ich wyglądu, bądź opakowań. Wyjątek stanowią napoje alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz napoje alkoholowe będące mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 proc. 1 marca 2020 r. weszły w życie przepisy dotyczące opłat. Sprzedawcy zapłacą 0,1 zł za kilogram zmarnowanej żywności.
W Polsce działania na rzecz niemarnowania żywności w sklepach wielopowierzchniowych obejmują m.in. promocyjną strefę z produktami o krótkich terminach przydatności do spożycia, przekazywanie żywności m.in. dla Federacji Polskich Banków Żywności oraz partnerstwo z aplikacją Too Good To Go.
Przeciwdziałaniu marnowaniu żywności służy także program „Spiżarnia Caritas” realizowany od marca 2017 r. przez Caritas Polska w partnerstwie z Caritas Archidiecezjalnymi i Diecezjalnymi. W ramach programu dystrybuuje się produkty spożywcze z krótkim terminem przydatności. Odbierane są one ze sklepów i przekazywane do placówek Caritas oraz bezpośrednio dla osób potrzebujących.
Aktualnie w ramach programu Spiżarnia Caritas 40 Caritas diecezjalnych oraz innych organizacji kościelnych, jako organizacje pożytku publicznego, podpisały umowy na odbiór żywności z blisko 1000 sklepów różnych sieci handlowych.
Dzięki otrzymanej żywności blisko 50 tys. osób regularnie otrzymuje paczki lub posiłki w jadłodajniach Caritas. W pomoc żywnościową potrzebującym jest zaangażowanych ponad 1300 wolontariuszy.
Największym partnerem w programie „Spiżarnia Caritas” jest sieć sklepów Biedronka, która również wspiera Caritas w programach społecznych i socjalnych. W realizację programu „Spiżarnia Caritas” zaangażowały się inne sieci handlowe: ALDI, Carrefour, EUROCASH, GOBARTO, INTERMARCHE, Kaufland, LIDL, Netto, Piotr i Paweł, Schiever, Selgros oraz Tesco.
W roku 2017 i 2018 w ramach „Spiżarni Caritas” przekazano potrzebującym ponad 2,6 tys. ton żywności. W roku 2019 było to już ponad 5 tys. ton żywności.
Od 2019 roku w Polsce działa także darmowa aplikacja Too Good To Go współpracująca z Androidem oraz iOS-em. Dzięki niej jedzenie, które trafiłoby do kosza, można kupić z dużym rabatem. Dzięki aplikacji wybiera się konkretny lokal lub sklep, nigdy jednak nie wiemy, co dokładnie znajdzie się w paczce. Istnieje możliwość skontaktowania się z restauracją i zapytania, co zawierają paczki. Istnieje kilka metod płatności: kartą płatniczą, Apple Pay, Dotpay oraz PayPal. (PAP)
