Znajdź nas na

FAKTY

W okresie międzywojennym był miejscem wydarzeń patriotycznych! Zniszczyły go władze komunistyczne, odbudowali mieszkańcy i miłośnicy historii!

– Pomnik przedstawia obelisk zakończony u szczytu strzeleckiemi orłami. Na obelisku umieszczona jest płaskorzeźba z popiersiem Marszałka Piłsudskiego. Po nabożeństwie, odprawionem przez ks. kanonika Wodeckiego odbył się akt odsłonięcia pomnika, którego dokonał w obecności m.in Boernera i tłumów publiczności viceprezes rady grodzkiej p. Radwan – tak odsłonięcie pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w 1932 roku opisywała Ziemia Radomska (numer 263). Dziś o stojącym niegdyś w pobliżu Zakładowego Domu Kultury obelisku przypomina głaz z pamiątkową płytą. W latach 90-tych na terenie nowej części parku stanął zrekonstruowany pomnik marszałka.

Obelisk upamiętniający pierwotną lokalizację pomnika Fot. Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info

O walce o niepodległość, a także Marszałku Józefie Piłsudskim ostrowczanom przypomina odbudowany w latach 90-tych pomnik ku czci marszałka. Nie każdy wiej jednak, że nie zawsze stał w tym miejscu.

 – W 1919 roku władze miasta zdecydowały się utworzyć park. Zadanie to powierzono „pierwszemu ogrodnikowi Rzeczypospolitej” Franciszkowi Szaniorowi. To był numer jeden jeśli chodzi o ogrodnictwo i architekturę krajobrazu. Projektował najbardziej znane parki w Polsce, dużo projektował także w Warszawie. Był nawet nazywany pierwszym warszawskim ogrodnikiem – mówi Monika Bryła-Mazurkiewicz, prezes Centrum Krajoznawczo-Historycznego imienia profesora Mieczysława Radwana w Ostrowcu Św.

W swoich pracach wzorował się na angielskich parkach krajobrazowych. Wraz z Edmundem Jankowskim w 1879 roku założyli pierwsze polskie specjalistyczne czasopismo ogrodnicze „Ogrodnik Polski”. Franciszek Szanior założył m.in. Park Ujazdowski i Park Skaryszewski w Warszawie. Przekształcił Ogród Saski i Ogród Krasińskich w Warszawie. Zaprojektował tereny zielone toru wyścigów konnych na Służewcu w Warszawie.

Park Miejski imienia Józefa Piłsudskiego w Ostrowcu Świętokrzykim, a dokładnie historyczny park miejski powstał w okresie międzywojennym.

Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego w 1938 roku
fot. Tadeusz Rekwirowicz

– Nie był to wielki park, ponieważ ograniczały go rzeki: Kamienna i Młynówka, a od drugiej strony pola i łąki Rawszczyzny. Zostały wytyczone alejki, posadzone rzędy drzew. Centralne miejsce zajmowała drewniana altanka, gdzie odbywały się koncerty. W 1932 roku pojawił się pomnik Józefa Piłsudskiego, który przetrwał wojnę, ale niestety nie czasy komunistyczne. Został zlikwidowany w latach 40-tych pod pozorem budowy sieci wodociągów. Dopiero w latach 90-tych na wzór tego przedwojennego pomnika powstał pomnik, który dziś znajduje się przy stawie, na rogu ulic Adama Mickiewicza i Henryka Sienkiewicza – tłumaczy prezes Centrum.

Idea upamiętnienia marszałka pojawiła się już na początku lat 30-tych XX wieku. Jak w Ostrowiec Świętokrzyski  jako „Mała Ojczyzna” podaje Marek Wójcicki, kustosz Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim ,  kamień węgielny poświęcono i wmurowano  w 1931 roku. Pomnik wzniesiony miał zostać według projektu inżyniera architektury Jana Ogórkiewicza.

– Uroczystości odsłonięcia pomnika Józefa Piłsudskiego towarzyszyły także inne wydarzenia. Program obejmował: capstrzyk z udziałem oddziałów Wojska Polskiego w sobotę 12 listopada 1932 roku o godzinie 17.00, mszę świętą w kościele parafialnym pw. Św. Michała Archanioła 13 listopada o godz. 9.30, odsłonięcie pomnika tego dnia o godz. 10.30, defiladę oddziałów przysposobienia wojskowego o godz. 11.00, nabożeństwo w żydowskiej synagodze o godzinie 12.00 i uroczystą akademię w sali kina Marzeń, podczas której miał przemawiać Ignacy Boerner – wspominał w publikacji Ostrowiec Świętokrzyski  jako „Mała Ojczyzna” Marek Wójcicki. 

Relacja z odsłonięcia pomnika z Ziemi Radomskiej nr. 263
Źródło: Radomska Biblioteka Cyfrowa

Krótka relacja z odsłonięcia pomnika znalazła się w 263 numerze „Ziemi Radomskiej”. Czytamy w niej:

– Z okazji Św. Niepodległości odbyło się w Ostrowcu uroczyste odsłonięcie pomnika Marszałka Piłsudskiego ustawionego w miejskim parku. Pomnik przedstawia obelisk zakończony u szczytu strzeleckiemi orłami. Na obelisku umieszczona jest płaskorzeźba z popiersiem Marszałka Piłsudskiego. Po nabożeństwie, odprawionem przez ks. kanonika Wodeckiego odbył się akt odsłonięcia pomnika, którego dokonał w obecności m.in Boernera i tłumów publiczności viceprezes rady grodzkiej p. Radwan. Następnie odbyła się dekoracja osób odznaczonych orderem „Polonia Restituta” i „Krzyżami Zasługi”. *Po odsłonięciu pomnika odbyła się akademia, na której przemawiał m.in. Boerner, a na program jej złożyły się produkcje wokalno-muzyczne – czytamy w „Ziemi Radomskiej”.

14 maja 1935 roku po śmierci marszałka, zwołane zostało nadzwyczajne posiedzenie Rady Miejskiej. Stawiło się na nie 26 z 32 radnych. Zebraniu przewodniczył Michał Sokół – prezydent Ostrowca. Odczytał orędzie Ignacego Mościckiego, Prezydenta RP, a także tekst depeszy kondolencyjnej, jaką Zarząd Miasta wysłał do Aleksandry Piłsudskiej. Mieczysław Radwan, aby upamiętnić zmarłego marszałka przedstawił projekt uchwały, na mocy której rada zobowiązywała się do: ufundowania brązowej tabliczki na pomniku   Marszałka Józefa Piłsudskiego w ostrowieckim parku, przeznaczenie 200 zł na kopiec marszałka w Krakowie, wysłanie delegacji miasta Ostrowca na pogrzeb, ufundowanie rokrocznego stypendium im. Marszałka Józefa Piłsudskiego dla  najzdolniejszego ucznia szkoły powszechnej w wysokości 500 zł. 

Wniosek podjęto jednogłośnie. Od 14 maja 1935 roku wyłożona została także księga kondolencyjna dostępna w urzędzie miasta dla wszystkich mieszkańców Ostrowca. 

Fot. Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info

Pomnik marszałka, znajdujący się w parku miejskim był miejscem spotkań  i wydarzeń patriotycznych w okresie międzywojennym. Na pomniku znalazła się ufundowana przez Radę brązowa tabliczka (dziś znajduje się w zbiorach Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Św.). Pomnik przetrwał wojnę, niestety w 1949 roku został rozebrany przez władze komunistyczne pod pretekstem budowy sieci wodociągowej. 11 listopada 1981 roku hutnicy przemaszerowali od bramy Zakładu Hutniczo-Przetwórczego pod makietę pomnika w parku miejskim. Dziś w miejscu, w którym pierwotnie stał pomnik ku czci marszałka, znajduje się głaz z pamiątkową płytą. 

Zrekonstruowany pomnik, który znajduje się przy wejściu do nowej części parku u zbiegu ulic Henryka Sienkiewicza i Adama Mickiewicza powstał w latach 90-tych. Komitet odbudowy zawiązał się w 1989 roku. Przy odtworzeniu pomnika posłużono się projektem  Jana Ogórkiewicza. Na bocznych ścianach wykuto nazwy miejsc bitew stoczonych przez Legiony Polskie w latach 1914-1916, przez Wojsko Polskie w latach 1918-1920, obelisk zwieńczono orłami legionowymi, a także wizerunkiem Józefa Piłsudskiego. 

Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego w nowej części parku miejskiego w Ostrowcu Św.
fot. Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info

Część budowlaną wykonała firma Stanbud, pozostałe prace kamieniarskie i rzeźbiarskie  rzeźbiarz Gustaw Hadyna z Woli Grójeckiej w gminie Ćmielów, a także firma kamieniarska Henryka Koguta z Kielc. Replikę płyty z popiersiem marszałka odlano w ostrowieckiej hucie. Na odbudowę pomnika złożyło się wiele osób, firm, instytucji, a także Urząd Miasta w Ostrowcu Św. Replikę odsłonięto 11 listopada 19993 roku. Aktu odsłonięcia dokonali legioniści: Henryk Chycki i Jan Tworzewski. 

Od tego czasu, rokrocznie, to właśnie w tym miejscu odbywają się uroczystości w związku z Narodowym Świętem Niepodległości. 

fot. Łukasz Grudniewski/naOSTRO.info

1 Comment

1 Comment

  1. Pingback: Urodziny Marszałka! Ostrowczanie uczczą pamięć Józefa Piłsudskiego! | naOSTRO.info

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Popularne

Ostrowiec Św.: Gdzie najlepiej, a gdzie najsłabiej? Znamy wstępne wyniki egzaminu ósmoklasisty.

FAKTY

Celsa Huta Ostrowiec Celsa Huta Ostrowiec

Niepewna przyszłość ostrowieckiej huty! Prezes Rafael Villaseca rozważa jej sprzedaż!

FAKTY

Blisko 200 000 zł zarobił dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim!

FAKTY

Brutalne włamanie do jubilera w Ostrowcu Św. Sprawcy trafili do aresztu!

FAKTY

Reklama


Connect

Previous Next
Close
Test Caption
Test Description goes like this