Pałac administratora w Częstocicach jest jednym z dwóch pałaców na terenie dzielnicy Częstocice, która jeszcze do 1954 r. stanowiła samodzielną miejscowość. Został zbudowany pod koniec XIX w., najprawdopodobniej na przełomie lat 70-tych i 80-tych XIX w. dla administratora cukrowni. Przez wiele lat w pałacu rezydował Józef Wincenty Byczewski (dyrektor cukrowni, a później jeden z głównych udziałowców Spółki) ze swoją rodziną. W okresie II Wojny Światowej pałac stał się szczególnym miejscem. Wówczas znalazły w nim schronienie liczni wysiedleńcy z terenów bezpośrednio wcielonych do III Rzeszy, głównie z Wielkopolski. Po wybuchu wojny do rodzinnego domu przybył syn Józefa, Stanisław Byczewski z żoną Krystyną Winiarską i córką Ewą. Bezpieczną przystań w czasach wojennych w pałacu znalazł: Bohdan Winiarski z żoną Wandą, prawnik, profesor i dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu Poznańskiego, sędzia i przewodniczący Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, członek Polskiej Akademii Umiejętności, poseł na Sejm II Rzeczypospolitej.
Dziś ten malowniczo położony obiekt, otoczony parkiem w niczym nie przypomina już o swojej świetności. Nie ma śladu po znajdujących się przy rezydencji kortach tenisowych, stajniach, garażach, lodowni. Park zarósł samosiewami. Pałac opustoszał.
O smutnym losie tego ważnego w historii miasta obiektu pisaliśmy tutaj:
Interpelację w sprawie podjęcia działań w celu odremontowania budynku przy ulicy Świętokrzyskiej 30, który cyt. „jest obecnie w bardzo złym stanie technicznym i stwarza zagrożenie” 8 sierpnia 2023 roku złożył Artur Zawadzki, radny z Klubu „Tak dla Samorządu” (dawne KWW Jarosława Górczyńskiego).
– „Pałac administratora cukrowni” uznany za zabytek posiada wieloletnią historię wpisaną w dzielnice Częstocice, dlatego zasadnym jest jego uratowanie, aby nie spotkał go los innych zabytków w Ostrowcu Św. tj. Domu Heinego. Gmina Ostrowiec obecnie przeprowadza rewitalizację bloków przy ulicy Osadowej, dlatego remont Pałacyku oraz zagospodarowanie parku wokół niego będzie zwieńczeniem rewitalizacji tej części Częstocic. Proszę o rozważenie możliwości aplikowania o dofinansowanie do remontu do obecnie prowadzonego programu odbudowy zabytków lub innych możliwych – w swojej interpelacji apeluje Artur Zawadzki.
W ocenie Zakładu Usług Miejskich w Ostrowcu Świętokrzyskim budynek nie stwarza zagrożenia. Władze ZUM-u, podobnie jak Urząd Miasta w Ostrowcu Św. nie odpowiedzieli jednak na sugestię radnego, dotyczącą aplikowania o dofinansowanie do remontu. W odpowiedzi, jaką otrzymał radny na temat remontu ma nawet jednego zdania.
– (…) Z uwagi na stan techniczny budynku przy ulicy Świętokrzyskiej 30 Zakład podjął działania zmierzające do przekwaterowania jego mieszkańców. W dniu 8 września 2020 roku został zdany ostatni z wynajmowanych lokali znajdujących się w budynku przy ulicy Świętokrzyskiej 30. Jednocześnie, celem zabezpieczenia budynku i ze względów bezpieczeństwa, Zakład wystąpił do gestorów poszczególnych mediów o odłączenie budynku od sieci. Budynek od 2020 roku nie służy już realizacji zadań statutowych Zakładu, jest jedynie administrowany pod kątem dozoru i prowadzenia bieżących zabezpieczeń. W ocenie Zakładu budynek nie stwarza zagrożenia, co potwierdzają rokroczne przeglądy budowlane – w odpowiedzi na interpelację radnego wyjaśnia Łukasz Dybiec, dyrektor Zakładu usług Miejskich w Ostrowcu Św.
Czy ta historyczna perełka, jeden z nielicznych niegdyś budynków cukrowni pokrytym blachą zniknie z krajobrazu Ostrowca Św. na oczach radnych, władz miasta i mieszkańców?